صفحه ۱۶۹

می‎کنید. به جای این که غضب خود را متوجه کفار و منافقین بکنید متوجه عترت پیغمبر(ص) می‎کنید.

(فوسمتم غیر ابلکم )
(پس داغ بر شتر دیگران نهادید.)

آن وقت شما از حد خودتان تجاوز کردید و بر شتر دیگری داغ نهادید. معمولا در آن زمانها برای این که شترها و گوسفندها گم نشوند یک گوشه از بدن آنها را علامت می‎گذاشتند، یا گوشش را می‎بریدند و یا علامتی روی بدنش داغ می‎کردند، برای این که در بیابانها و چراگاهها با حیوانات دیگر اشتباه نشود. حالا این کنایه است که می‎فرماید: غیر شتر خود را داغ کردید؛ یعنی: دست درازی کردید و شترهای دیگران را هم به عنوان مال خودتان قلمداد کردید؛ کنایه از این که خلافت مال شما نبود، شما به حریم خلافت و امامت تجاوز کردید و از حدود خود فراتر رفتید.

(و وردتم غیر شربکم [مشربکم ])
(و به غیر آبشخور خود وارد شدید.)

در اینجا نسخه ها مختلف است، بعضی از نسخه ها "مشربکم" دارد و بعضی دیگر "شربکم"؛ یعنی: به غیر آبشخور خود وارد شدید. آن روزها به این صورت بوده که مثلا قناتی یا رودی که در یک محلی جریان داشته، از آنجا برای آشامیدن یا دیگر احتیاجات خود آب برمی داشتند، و چون از همه جا نمی شد آب بردارند یک مکانهای مخصوصی را درست می‎کردند که حیوانها بروند و آب بخورند و یا انسانها از آنجا آب بردارند؛ به این مکانها "منهل" یا "مشرب" و یا

ناوبری کتاب