صفحه ۱۳۲

انسانی و اخلاقی نیست، بلکه به معنای برخورد شدید و قوی منطقی و پافشاری روی مواضع دینی است.

مراتب سه گانه دعوت

(داعیا الی سبیل ربه بالحکمة و الموعظة الحسنة )

(و این در حالی بود که پیامبر(ص) مردم را به وسیله حکمت و موعظه نیکو به راه پروردگارش دعوت می‎کرد.)

در این جملات حضرت مراتب دعوت را بیان می‎کنند. قرآن نیز می‎فرماید: (أدع الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی أحسن) سوره نحل (16)، آیه 125. یعنی: "مردم را با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت بخوان و با بهترین شیوه با آنان مجادله کن."

آیه شریفه سه مرتبه را برای دعوت بیان می‎کند:

1 - مرتبه حکمت و استدلال: کسانی که اهل منطق و حکمت هستند و اگر برای آنها استدلال شود به راه راست می‎آیند، باید از این راه دعوت به خدا شوند.

2 - مرتبه موعظه: با بعضی ها نمی توان منطقی صحبت کرد، بلکه عقلشان به چشمشان است؛ مثل کسانی که امام رضا(ع) را به گنبد طلا می‎شناسند - بر خلاف کسانی که اهل علم و فضل و منطق بوده و امام رضا(ع) را به کمالات آن حضرت می‎شناسند - این گونه افراد را باید از طریق موعظه هدایت کرد؛ چرا که موعظه جنبه خطابی دارد و ظنیات و

ناوبری کتاب