صفحه ۱۲۶

می‎شود؛ پس معلوم می‎شود مراد از "علماء" در این آیه عالم فقه و اصول نیست، بلکه مراد این است که اگر کسی به علوم طبیعی و اجتماعی و انسانی پی ببرد و بداند نظام هستی خالقی حکیم و دانا و قادر دارد، طبعا در برابر او خاشع می‎شود.البته این بدان معنا نیست که هر عالم به علوم طبیعی لزوما به خدای متعال نیز پی می‎برد، چرا که بسیارند از دانشمندان علوم طبیعی که هیچ گونه خشوع و خداترسی در آنها وجود ندارد؛ بلکه منظور این است که به وسیله علوم طبیعی و آگاه شدن به عظمت خلقت موجودات و دقت و نظم به کار گرفته شده در به وجود آمدن آنها، به خوبی می‎توان به عظمت خدای متعال و قدرت مطلقه او پی برد؛ و هر که به بزرگی و عظمت خدا پی برد طبیعتا نسبت به او خشوع پیدا می‎کند. در حقیقت پی بردن به چگونگی نظام تکوین، راه خداشناسی و خداترسی است، اما این که هر عالم طبیعی این راه را بپیماید مطلب دیگری است، و چه بسا عالمانی که بر خلاف مسیر علم خود قدم برمی دارند.

معرفی پیامبر(ص) و فاطمه (س) و علی (ع)

(ثم قالت: أیها الناس ! اعلموا أنی فاطمة و أبی محمد(ص"
(آنگاه حضرت زهرا(س) فرمودند: ای مردم ! بدانید که من فاطمه هستم و پدرم محمد(ص) است.)

حالا حضرت می‎خواهند با معرفی خود که تنها فرزند باقیمانده از رسول خداست، احساسات مردم را بیدار کنند و عواطفشان را برانگیزانند که چگونه حاضرید این قدر به ما ظلم شود و شما نظاره گر باشید و سکوت اختیار کنید!

(أقول عودا و بدءا، و لا أقول ما أقول غلطا)
(یک بار می‎گویم و دوباره هم می‎گویم، و آنچه می‎گویم غلط و اشتباه نیست.)

ناوبری کتاب