آیت‌الله منتظری

در تزاحم میان حقوق فرد واجتماع

در تشریع احکام اجتماعی و سیاسی و جزایی به طور کلی باید حقوق انسانها رعایت شود؛ منتهابرخی در نوشتار خود بیشتر روی حقوق فردی انسانها تکیه کرده اند و بر این اساس پرسشهایی را تنظیم نموده اند، در صورتی که در تشریع صحیح جامع باید هم به حقوق فردی انسانها و هم به حقوق جامعه متشکل صالح - که بستر تکامل انسانها و رسیدن به اهداف خلقت است و طبعا مورد نظر انبیای الهی و همه مصلحین اجتماعی می‎باشد - توجه شود؛ و در نتیجه در مواردی که بین حقوق فردی انسانها و حقوق اجتماع متشکل صالح تزاحم پیدا می‎شود و قابل جمع نیستند شارع باید در مقام تشریع مصلحت اهم را که نوعا مصلحت اجتماع است ملاک تشریع قرار دهد، و طبعا برخی از حقوق فردی اشخاص فدای مصالح جامعه می‎گردد.

خشکه مقدس ها رفتند!

من و مرحوم شهید مطهری و چندنفر دیگر نزد مرحوم امام خمینی (ه) در منزل ایشان درسی داشتیم؛ ایشان این را نقل کرد که یک روز 15 رجب که ایام البیض بود، ما در مدرسه دارالشفاء با آقای آقا ریحان الله گلپایگانی هم حجره بودیم؛ عصر وقتی که سماورمان را