استنباط نمایید." و از امام رضا(ع) نقل شده که فرمود: "علینا القاء الاصول و علیکم التفریع"همان، ص 62، حدیث 52. "بر ماست القای اصول و بر شماست استنباط فروع."
به طور کلی در همه احکام عملی اسلام میتوان گفت: یا مجتهد و اسلام شناس آگاه به زمان، ملاک قطعی حکم شرعی را به دست میآورد، و یا آن را کشف نمی کند؛ در صورتی که ملاک قطعی حکم را به دست آورد، آن ملاک یا ثابت و غیر قابل تغییر است و یا در اثر تحولات و شرایط گوناگون قابل تحول و دگرگونی میباشد. در صورت اخیر، اسلام شناس بصیر نسبت به متغیر بودن آن حکم و تطبیق آن با تحولات زمانه نظر خواهد داد. و بسیاری از احکام سیاسی و اجتماعی اسلام از این قبیل اند.
اسلام
"اسلام"، از ریشه "سلم" و به معنای تسلیم بودن است. و این نامی است که خداوند در قرآن کریم برای دین خود برگزیده است: (ان الدین عندالله الاسلام)سوره آل عمران (3)، آیه 19) . "دین خداپسند همانا اسلام است." و در آیه دیگری کامل و جامع بودن آن را تصریح کرده است: (الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلا م دینا)سوره مائده (5)، آیه 3. "امروز برای شما کامل کردم دینتان را و تمام نمودم بر شما نعمتم را و قرار دادم برایتان اسلام را به عنوان دین." و پیامبر این دین حضرت محمدبن عبدالله (ص) میباشد، که حدود ششصد سال پس از میلاد حضرت مسیح (ع) در مکه مکرمه از سوی خداوند برگزیده شد تا دین خدا را به صورت کامل به مردم عرضه کند و نقطه پایانی باشد بر تجدید نبوتها و شرایع آسمانی.
دین اسلام ادامه شرایع آسمانی پیشین و کامل کننده آنهاست. اسلام دین معنویت و دنیاست. در این دین رهبانیت منع شده و در عین حال زهد امری ستوده است. اسلام در عین سفارش به استفاده صحیح از نعمت های الهی، دنیاگرایی