صفحه ۷۰۳

دین که دستورات خود را مبتنی بر فطرت ارائه کرده است، نمی تواند در درون خود ناهماهنگی داشته باشد؛ چرا که بی نظمی و اختلال برخلاف فطرت است. امیر مؤمنان (ع) از رسول خدا(ص) نقل می‎کند که: "اذا اتاکم الحدیث متجاوبا متفاوتا، فما یکذب بعضه بعضا، فلیس منی و لم اقله و ان قیل قد قاله، و اذا اتاکم الحدیث یصدق بعضه بعضا فهو منی و أنا قلته"الطبرسی، مشکاة الانوار، ص 153) . "وقتی گفتاری متفاوت و متعارض پیش شما آوردند توجه کنید، آنچه را که متضاد و به گونه ای است که برخی از آن بعضی دیگر را تکذیب می‎کند از من نیست و من آن را نگفته ام، اگر چه گفته شود که پیامبر گفته است؛ و اگر بعضی از گفته ها دیگر گفته ها را تأیید و تصدیق می‎کرد از من است و من آن را گفته ام."

از امام رضا(ع) نیز نقل شده است که: "... انا عن الله و عن رسوله نحدث و لانقول قال فلان و فلان فیتناقض کلامنا. ان کلام آخرنا مثل کلام اولنا و کلام اولنا مصدق لکلام آخرنا فاذا اتاکم من یحدثکم بخلاف ذلک فردوه علیه"رجال کشی، زندگینامه مغیرة بن سعید، ص 224 و 225، حدیث 401. "... ما از خدا و رسول او نقل می‎کنیم و نمی گوییم فلانی و فلانی چنین گفته اند تا گفتارمان متناقض باشد؛ همانا گفتار آخرین ما مثل گفتار اولین ماست، و کلام اولی تأیید کننده گفتار آخری ماست. پس اگر کسی چیزی برخلاف آن آورد و نقل کرد آن را نپذیرید." در قرآن کریم نیز آمده است که: (و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلا فا کثیرا)سوره نساء (4)، آیه 82. "اگر قرآن از جانب غیر خدا می‎بود، اختلاف و تناقض زیادی در آن پدیدار می‎شد."

با توجه به این امور، تشخیص ضرورت هماهنگی احکام شرع باید مورد توجه قرار گیرد، و با این ملاک محکم احکام فقهی و نظریات فقها و قوانین موجود بازنگری و تنظیم شود.

ناوبری کتاب