صفحه ۶۵۵

الف - انفال

در فصل اقتصاد گفته شد که بخشی از اموال متعلق به عموم مردم را "انفال" تشکیل می‎دهد و موارد آن ذکر گردید. در حقیقت، انفال منابع طبیعی و ثروتهای عمومی است که در اختیار دولت اسلامی قرار دارد و باید با مدیریت صحیح و مقررات مفید، همه جامعه از این ثروت عظیم و منافع آن بهره مند گردد.

درآمدهای ناشی از اجاره یا واگذاری آنها و امثال آن، جزء اموال بیت المال است و باید در جای خود هزینه گردد. زمامداران باید از تنگ نظری پرهیز کنند و با اختیارات خود محدودیت های گوناگون ایجاد نکنند؛ بلکه با نظارت صحیح، امر بهره برداری از این منابع را تا جایی که ممکن است به افراد کاردان واگذار نمایند تا انگیزه کار و تلاش در جامعه از بین نرود.

هر گونه سهل انگاری و خسارت های ناشی از آن، مسؤولیت های عظیم شرعی را در پی دارد. باید قوانین مربوط به واگذاری ها و نظارت ها مبتنی بر اعتماد به مردم وضع گردد تا احساس دوگانگی میان مردم و مسؤولان پیش نیاید و مردم با امنیت و آرامش، رشد و شکوفایی اقتصادی را مدنظر قرار دهند.

حق تصمیم گیری در موارد اختلافی میان مردم، از حقوق دولت اسلامی است. در حقیقت مردم حق استفاده از این اموال عمومی را پیدا می‎کنند، ولی اختیار عملی اداره آن طبق مصالح مسلمین و مردم همیشه در دست حکومت باقی می‎ماند و هر گونه واگذاری باید به نفع مصالح عمومی باشد. تدوین این وظایف در یک نظام حقوقی مدون، محتاج کار و هم فکری کارشناسان و دانشمندان علوم اسلامی، اقتصادی و حقوقی است.

ب - مباحات عمومی

منظور از "مباحات" چیزهایی است که در طبیعت وجود دارد و متعلق به شخص

ناوبری کتاب