صفحه ۶۵۱

ج - روابط فرهنگی بین المللی

روابط بین المللی در دنیای امروز تابعی از رفتار زمامداران کشورهاست. دوستی ها و دشمنی های حاکمان سبب ایجاد یا قطع روابط شده و گاه ملت ها را با تمام وجود در برابر هم قرار می‎دهد. در شریعت اسلام این امر تابع منافع عمومی افراد جامعه اسلامی است، و اگر منافع ایشان مقتضی ارتباط باشد، بر حاکمان لازم است به ایجاد ارتباط اقدام کنند؛ و اگر داشتن رابطه ضررهای بیشتری داشته باشد، باید از ایجاد رابطه صرف نظر کنند. البته درنظر گرفتن منافع عمومی افراد جامعه اسلامی نباید به گونه ای باشد که به حقوق سایر ملت ها یا افراد انسانی - هرچند مسلمان نباشند - لطمه وارد آورد. باید توجه داشت که از دیدگاه اسلام، همه انسان ها از حیث انسانیت و صرف نظر از عقیده و مرامی که دارند، در این دنیا محترم اند و حقوق ایشان باید مراعات گردد. تبیین این مسأله و استدلال نسبت به آن در جای خود ذکر شده است.ر.ک : رساله حقوق، ص 15) و 32 - 39؛ جزوه درس خارج مکاسب محرمه، ذیل عنوان "سب المؤمن"، تکمیل: "حرمة سب الانسان بما هو انسان"، ص 5 - 7؛ دیدگاهها، ج 1، ص 109، 144، 145، 461، 462 و 576.

در امور فرهنگی معمولا وجود ارتباط مفید است؛ و به جز در موارد بسیار نادر نباید روابط فرهنگی مسلمانان با سایر ملت ها و دولت ها قطع شود. تبادل علم و فرهنگ از نظر شریعت محمدی (ص) همیشه مطلوب است و جز هنگام ضرورت نمی توان جلوی آن را گرفت؛ زیرا اسلام دارای منطقی قوی است و از مواجهه با برخی افکار ناصحیح واهمه ای ندارد.

اطلاع یافتن مسلمانان از دانش دیگران و کسب علم و هنر از ایشان و رساندن کالاها و اندیشه های علمی و هنری مسلمانان به ملت ها، از جمله وظایف اسلامی ملت و دولت است. و علوم بسیاری در اختیار غیرمسلمانان است که باید با کسب

ناوبری کتاب