صفحه ۶۴

ادیان

تاریخ انسانها نشان می‎دهد که رفتار آنان آکنده از تمایل به دین است. به تعبیری تاریخ انسان با تاریخ دین یکی است. این واقعیت در منابع اسلامی هم منعکس شده است. اولین انسان - طبق آنچه در قرآن کریم آمده - آدم (ع) بوده که سخن از امر و نهی خدا به او و نبوت اوست.سوره بقره (2)، آیه 30؛ سوره آل عمران (3)، آیه 33. انسانها بنا به خواسته درونی شان، یا خود دین هایی ساخته اند و یا انبیای الهی از جانب خداوند برای آنان دین حقی را آورده اند، مانند دین های ابلاغ شده توسط حضرت موسی (ع) و عیسی (ع) و پیامبراسلام (ص).

آنچه در اینجا درصدد بیان آن هستیم توجه به جنبه های تاریخی دین نیست، بلکه پرداختن به این نکته است که آیا هر یک از ادیان سهمی از حقانیت دارند یا خیر؛ و کسانی که دینی را طبق مقتضای محیطی و تربیتی می‎پذیرند آیا همان دین از ایشان پذیرفته است و یا خیر.

ادیان را می‎توان به دو دسته تقسیم کرد: ادیانی که بدون بعثت پیامبری از جانب خداوند به وجود آورده شده اند، و ادیانی که پیامبران از جانب خداوند آورده و به مردم ابلاغ کرده اند. ادیان غیر آسمانی به دلیل این که خدا و پیامبران منشاء آن نبوده اند، مثل همه ساخته های بشری ارزش دینی ندارند؛ هر چند نام دین بر آنها اطلاق شود. آنچه را که اکنون به عنوان ادیان الهی مطرح است، سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام است.

بنابر نظری - همان گونه که در قرآن کریم آمده است - مجوسیت (دین زرتشتیان) و دین صابئان نیز از ادیان آسمانی اند: (ان الذین آمنوا والذین هادوا و النصاری و الصابئین من آمن بالله والیوم الاخر و عمل صالحا فلهم أجرهم عند ربهم )سوره بقره (2)، آیه 62. "مؤمنان و یهود و مسیحیان و صابئان، کسانی که به خدا و آخرت ایمان آورند و عمل صالح

ناوبری کتاب