صفحه ۶۳۹

حج، اجتماع عبادی - سیاسی بین المللی

آن روزی که فریضه حج از سوی شارع مقدس تشریع شد، شاید ضرورت حضور در زمان معین، چندان که لازم بود مورد توجه همگان قرار نگرفت؛ ولی در عصر ارتباطات می‎توان فهمید که روشن بینی و فرصت آفرینی این شریعت تا چه حد دوراندیشانه و مدبرانه بوده است. امروز هیچ قدرتی توان بسیج چنین جمعیت عظیمی، با این تنوع قومی و زبانی را ندارد؛ جمعیتی که اگر قدرتهای سیاسی مانع نشوند، بسیار بیشتر از آنچه هست گردهم می‎آیند و می‎توانند در سرنوشت مسلمانان تأثیر جدی بگذارند.

افسوس که این توانایی در اثر بی توجهی برخی متصدیان امور مسلمین در اعصار و قرون متمادی بدون استفاده مانده و ارزش این فریضه الهی بر مسلمانان همچنان پوشیده است. هر چند وسایل ارتباطی در دنیای جدید بدون زحمت تا درون منازل نفوذ کرده، ولی هرگز زمینه ای مناسب تر از زمینه فرهنگ سازی حج در اختیار مسلمانان قرار نگرفته است.

بی توجهی متصدیان امور مسلمین، مانع از انجام وظیفه فردی مسلمانان برای ایجاد ارتباط با حجاج سایر ملل و فهمیدن مشکلات و توانایی های آنان و بسط روح برادری و همبستگی نمی شود. هر مسلمانی باید خود را موظف بداند تا از این اجتماع عظیم برای تفاهم بیشتر ملل مسلمان بهره بگیرد؛ چرا که روح اصلی تشریع حج، پس از عبادت خدا، ارتباط و تفاهم مسلمین است.

هشام بن حکم از امام صادق (ع) نقل کرده است: "خداوند مسلمانان را به حج امر کرده است تا مصلحت دین و دنیای ایشان را تأمین کند. و اجتماع ایشان را از شرق و غرب عالم به صورت فریضه قرار داد تا یکدیگر را بشناسند و بهره های تجاری و مادی برند و افکار و اندیشه های دینی را یادآور شوند...؛ و این علت واجب بودن حج است."حر عاملی، وسائل الشیعة، باب 1) از ابواب وجوب الحج، ج 11، ص 14، حدیث 18) .

ناوبری کتاب