لزوم شرکت در نماز جمعه و عیدین به هنگام برگزاری آنها با رعایت تمام شرایط و حتی تأکید بر شرکت در نماز جماعت، وظیفه ای کاملا فردی است و تک تک افراد باید خود را موظف به انجام آن بدانند و هر یک به دیگری واگذار نکند. در حقیقت هر حکم غیر کفایی در اسلام شامل همه مسلمین میشود؛ و حتی اگر وظیفه ای اجتماعی و سیاسی باشد، جنبه فردی آن هم مورد توجه شارع مقدس بوده است؛ و نمازهای یاد شده از آن جمله است.
از طرفی ضرورت پرداختن امام به مشکلات و نیازهای مسلمانان در خطبه های نماز و جزء نماز قرار دادن خطبه ها، تردیدی باقی نمی گذارد که نمازجمعه جنبه سیاسی هم دارد.
تأکید بر ضرورت حضور افراد ساکن در فواصل معین، نشان از تأثیر جدی اجتماعی این حضور دارد و هیچ یک از این وظایف مشروط به اقدام دیگران نشده است.
در روایتی از حضرت رضا(ع) نقل شده است: "خداوند خطبه را از آن جهت در نماز قرار داده است که امام راهی داشته باشد برای موعظه و ترغیب مردم به اطاعت از خدا و پرهیز از معصیت او و شناخت آنچه مصلحت مردم در دنیا و آخرتشان است و شناساندن آن مصلحت به مردم و اعلام آفت ها و روش های صحیح زندگی، که شامل ضرر و نفع ایشان میشود."حر عاملی، وسائل الشیعة، باب 25 از ابواب صلاة الجمعة، ج 7، ص 344، حدیث 6.
امام باید مردم را از ستم برحذر بدارد و مانع از روحیه ظلم پذیری در آنان گردد و با شجاعت وظایف اجتماعی و فردی مسلمانان را به آنان گوشزد نماید.
این اجتماع ضروری اگر با تمامی شرایط تحقق یابد، میتواند مانع عظیمی در برابر حکام ستمگر و قدرت کم نظیری در حمایت از ستمدیدگان باشد و حضور مستمر مردم را در زندگی اجتماعی تأمین کند.
.jpg)
