صفحه ۶۳۷

احکام سیاسی

دین اسلام واجد احکامی است که زندگی سیاسی و اجتماعی مسلمانان را مورد توجه قرار داده و برای بهبود مناسبات آنان دستورهایی را صادر کرده است، یا برخی رفتارهای معقول را تشویق و ترویج کرده و یا از برخی رفتارهای ناپسند جلوگیری کرده است. این قسم از احکام در دو بعد "وظایف فردی" و "وظایف اجتماعی" است.

الف - وظایف سیاسی - اجتماعی فردی مسلمانان

برخی از احکام سیاسی اجتماعی اسلام از دیدگاه وظیفه فردی مورد توجه قرار گرفته و تحولات اجتماعی تأثیر چندانی بر چگونگی انجام آن نمی گذارد. یعنی هر فردی به صورت انفرادی موظف است که کار خود را به درستی انجام دهد؛ خواه دیگران او را همراهی کنند و یا نکنند. و برخی احکام اگرچه ناظر به وظایف فردی است ولی متأثر از تحولات اجتماعی است و اقبال و ادبار مردم تأثیر بسزایی در لزوم یا عدم لزوم انجام آن می‎گذارد.

در این بخش عمدتا به احکامی توجه شده است که در همه حال به عنوان وظیفه فردی متوجه مسلمانان است و وظیفه آنان مشروط به اقدام دیگران نیست.

نماز جماعت، جمعه و عیدین

عبادت ذاتا امری فردی است که با قصد تقرب به معبود و نیت صحیح تحقق می‎یابد و دستور به اجتماع امری سیاسی است که به خاطر زندگی اجتماعی و فواید تجمع انسانها تشریع شده است.

صرف نظر از تکلیف عمومی مسلمانان به اجتماع و پرهیز از تفرقه، هر مسلمانی موظف است روح اجتماع با سایر انسانها خصوصا هم فکران و هم کیشان را در خویش تقویت کند.

ناوبری کتاب