صفحه ۶۳۴

یا برادران دینی تو و یا همنوعان تو هستند." یعنی چه موافق با تو باشند یا مخالف فکری و عقیده ای تو باشند، باید حقوق آنان را رعایت کنی. و این به جز روایاتی است که در مذمت اهانت به مردم صدوق، معانی الاخبار، باب معنی الغایات، ص 195) و 196، حدیث 1) . یا تصرف و مصادره کردن اموال آنان آمده است.حر عاملی، وسائل الشیعة، باب 1) از ابواب کتاب الغصب، ج 25، ص 385. در روایتی از امام صادق (ع) نقل شده است: خدای تبارک و تعالی عزم دارد که خائن را در کنار خویش مأوی ندهد. راوی می‎پرسد: خائن کیست ؟ حضرت جواب می‎دهد: "من ادخر عن مؤمن درهما او حبس عنه شیئا من امر الدنیا"؛ "کسی که درهمی را از مؤمنی دریغ کند، یا چیزی از امور دنیوی را از او ممانعت کند." سپس فرمود: "خداوند تصمیم گرفته است سه دسته را در بهشت جا ندهد: کسی که خدا و احکام او را رد کند، یا امام و پیشوای هدایتگری را نپذیرد، و یا کسی که از حق مؤمنی ممانعت کند."صدوق، الخصال، باب الثلاثة، ص 151، حدیث 185) .

در حدیث معتبر از امام صادق (ع) روایت شده است: در روز قیامت صدایی به گوش می‎رسد که می‎گوید: "این الصدود لا ولیائی" کجایند آنانی که راه را بر دوستان من بستند. آنگاه آدمیانی که صورتشان کریه است برمی خیزند و همان صدا می‎گوید: اینها کسانی هستند که مؤمنان را آزار داده و حقشان را انکار کرده و با آنان دشمنی ورزیده و آنها را به خاطر دین و باورهایشان مورد ستم قرار داده اند؛ سپس آنها را راهی جهنم می‎کنند. قسم به خدا عقاید دینی آنان یکسان بوده ولکن حقوق مخالفانشان را حبس کرده و اسرار آنان را فاش می‎ساختند. "و لکنهم حبسوا حقوقهم و اذاعوا علیهم سرهم".حر عاملی، وسائل الشیعة، باب 145) از ابواب احکام العشرة، ج 12، ص 264 و 265، حدیث 2 و 3.

در روایت معتبر دیگری از امام صادق (ع) نقل شده است: "من حبس حق المؤمن اقامه الله عزوجل یوم القیامة خمسمأة عام علی رجلیه حتی یسیل عرقه او دمه و ینادی مناد من عند الله: هذا الظالم الذی حبس عن الله حقه. قال: فیوبخ اربعین یوما ثم یؤمر به

ناوبری کتاب