صفحه ۶۲۷

توجه به این درجه بندیها، اخلاق سوء و خلاف فطرت را محقق می‎کند که می‎تواند یک جامعه را به مخاطره بیندازد.

پیامبر گرامی اسلام (ص) در جامعه ای پر از فساد، با صبر و متانت و رحمت و رأفت و دعوت به دینی که سهولت و سماحت در آن نقش اصلی را داشته است، توانست بنیان اجتماعی سالم را بگذارد و انسانهایی تربیت کند که افتخار انسانیت باشند. قرآن کریم می‎فرماید: (فبما رحمة من الله لنت لهم و لو کنت فظا غلیظ القلب لا نفضوا من حولک )سوره آل عمران (3)، آیه 159) . "به خاطر رحمت خدا تو با مردم نرم و آرام شدی و اگر درشتخوی و سنگدل می‎بودی از دور تو پراکنده می‎شدند." (و ما أرسلناک الا رحمة للعالمین )سوره انبیاء (21)، آیه 107) . "ما تو را جز به عنوان رحمت بر اهل عالم نفرستادیم." (و انک لعلی خلق عظیم )سوره قلم (68)، آیه 4. "تو بر اخلاقی نیکو و بزرگ استوار هستی."

کسانی که در جایگاه پیشوایی مسلمانان قرار گرفته و قدرت جامعه اسلامی را در دست می‎گیرند، باید اخلاق نیک پیامبر(ص) و امامان معصوم (ع) را الگوی خود قرار دهند. انسانهای کینه جو، ترسو، بخیل، حریص، عجول، دارای سوءظن به انسانها، درشت خو، بی ادب در مقام گفتار و رفتار، لاابالی نسبت به احکام شرع و قوانین اجتماعی، غیر عادل و غیر متعادل، سخت گیر نسبت به خطاهای جزئی دیگران، عیبجوی دیگران، و دلبسته به مقام و ثروت نمی توانند به نمایندگی از جامعه دینی در مناصب اجتماعی قرار بگیرند. وجود هر یک از این عیب ها به تنهایی برای عدم لیاقت افراد کفایت می‎کند، تا چه رسد که افراد جامع این رذایل بخواهند متصدی مقامات اجتماعی باشند.

یکی از اخلاق پسندیده حاکم اسلامی این است که نسبت به عیوب مردم اهل تغافل و تجاهل باشد. از امیرالمؤمنین (ع) نقل شده است: "نصف العاقل احتمال و نصفه تغافل"آمدی، غررالحکم، ص 245، حدیث 5026. "عاقل نیمی از رفتارش بر اساس تحمل کردن است و نیمی دیگر

ناوبری کتاب