ج - نظارت همگانی بر مسؤولان
نظام اجتماعی نیازمند نظارت متقابل مسؤولان و شهروندان بر رفتار یکدیگر است؛ یعنی افزون بر اطلاع یافتن از آرا و نظریات یکدیگر، باید در مورد عملکردها و اولویت ها نظارت مستمر و همه جانبه داشته و بر اجرای درست قانون پافشاری کنند.
در دورانی که ارتباطات بسیار محدود و وسایل ارتباطی و رسانه ها بسیار اندک و نظارت غیر همگانی بوده و جز از طریق نامه یا گماردن مأموران خاص یا مسافرانی که شاهد برخی وقایع در سایر بلاد بودند هیچ گونه مبادله خبر و یا اطلاع رسانی دیگری صورت نمی گرفت، باز دستور به نظارت و حق بازخواست از سوی مردم رسیده و حق متقابلی تعیین گردیده است.
اکنون در عصری زندگی میکنیم که عصر ارتباطات است و مناسبات زندگی بشر تحت تأثیر مستقیم و جدی وسایل ارتباط جمعی دچار تحولی عظیم شده است. امکان حضور افراد و نظارت ایشان بهتر فراهم آمده و در کمترین زمان ممکن میتوان از دورترین نقطه عالم و وقایع و حوادث آن مطلع شد و یا آن حوادث را مشاهده کرد و یا درباره آنها اظهار نظر نمود.
از این رو سالم ترین این رسانه ها در بعد نظارتی رسانه های جمعی است. رسانه هایی که ممکن است آفت هایی هم داشته باشند و گاهی خلاف عقل و عرف و شرع از آنها بهره برداری شود، ولی منافع آنها چنان مهم است که نمی توان از آنها چشم پوشی کرد و بهره برداری از آنها را نادیده گرفت. یکی از این رسانه ها مطبوعات و نشریات است که بیشترین نقش را در ثبات و اصلاح حکومت ها و نظام های سیاسی - اجتماعی خویش بر عهده دارند.
رادیو و تلویزیون و سایر شبکه های ارتباطی همچون ماهواره، اینترنت، تلفن و فاکس، و رسانه هایی چون سینما و تئاتر و محصولات فرهنگی و هنری نیز از جمله راههای انتقال اطلاعاتند؛ و علاوه بر این، سرعت فوق العاده حمل و نقل نسبت به
.jpg)
