اجتماعی نداشته باشد، حتی اگر بیشترین درآمد اقتصادی را داشته باشد، دچار انحطاط و فقر و شکست میشود؛ ولی جامعه فقیر میتواند با تدبیر صحیح از انحطاط و فقر نجات یافته و از شکست رهایی یابد. "القلیل مع التدبیر ابقی من الکثیر مع التبذیر"همان، ص 354، حدیث 8079. "اندک همراه با تدبیر پایدارتر از زیاده همراه با اسرافکاری است." در روایات آمده است که "سبب زوال حکومت ها سوء تدبیر بوده است."همان، حدیث 8096. و یا تصریح شده: "کسی که تدبیر صحیح ندارد هلاکتش نزدیک است."همان، حدیث 8091.
د - علم و اجتهاد
یکی از شرایط مهم برای حاکمان اسلامی، داشتن علم و تخصص نسبت به احکام کارهایی است که به عهده میگیرند؛ به گونه ای که با اشراف کامل بر مسؤولیت محول شده، آن را بر عهده بگیرند. زیرا حاکمیت اسلامی باید بر اساس قوانین و ضوابط اسلامی باشد. این هم از جمله شروطی است که عقل و عقلا بر آن تأکید میورزند و شرع مقدس نیز آن را تأیید کرده است. چرا که تصدی فرد نادان و ناآگاه، امری غیر حکیمانه و برخلاف هدف و مقصود از ایجاد حکومت اسلامی است.
قرآن کریم ملاک برتری طالوت برای تصدی حکومت را بیان کرده و فرموده است: (و زاده بسطة فی العلم و الجسم )سوره بقره (2)، آیه 247. "خداوند به او دانایی و توانایی بخشید." مسأله به اندازه ای روشن است که خداوند آن را به داوری دیگران میگذارد و میپرسد: (أفمن یهدی الی الحق أحق أن یتبع أمن لا یهدی الا أن یهدی فما لکم کیف تحکمون )سوره یونس (10)، آیه 35. "آیا کسی که هدایت کننده دیگران به سوی حق است لایق تر است که پیروی شود یا آن کس که خود محتاج هدایت دیگران است؛ شما را چه میشود، چگونه قضاوت میکنید؟."
.jpg)
