پس بر هر مسلمانی لازم است که خمسی را که به مالش تعلق میگیرد، از ملک خود خارج نماید؛ و هر گونه تصرف در آن مال قبل از بیرون کردن خمس آن حرام است و نماز در آن مال نیز صحیح نمی باشد.
و اگرچه این واجب برای رفع کمبودهاست، ولی در عین حال یک واجب عبادی است و باید با قصد قربت انجام شود.
در هفت چیز خمس واجب است: درآمد کسب و کار، معدن، گنج، مال حلال مخلوط با حرام، جواهری که با غواصی در دریا به دست آید، غنیمت جنگ، و زمینی که کافر ذمی از مسلمان بخرد. احکام اینها به تفصیل در توضیح المسائل بیان شده است.ر.ک : توضیح المسائل، مسائل 1623) - 1725) .
مصرف خمس
بنابر مشهور خمس را باید به دو قسمت مساوی تقسیم کرد. یک قسمت به عنوان "سهم امام (ع)" که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرایط سپرده شود یا در راهی که او اجازه داده به مصرف برساند، و قسمت دیگر "سهم سادات" است که باید به مجتهد جامع الشرایط تحویل داده شود یا با اجازه او به سادات فقیر یا ساداتی که در سفر درمانده شده اند - گرچه فقیر نباشند - و یا به سید یتیمی که فقیر باشد داده شود. ولی اگر سهم سادات از سادات مستحق اضافه آید، مجتهد جامع الشرایط آن را به مصارف سهم امام (ع) میرساند؛ چنان که اگر سهم سادات کفاف سادات را ندهد، مخارج سادات فقیر از سهم امام (ع) تأمین میشود. و در حقیقت خمس مخصوصا خمس درآمد کسب و کار، حق واحدی است متعلق به امام مسلمین، ولی باید کمبود فقرای سادات از ناحیه آن تأمین شود.