صفحه ۵۷۱

مثل این که یک تن گندم را بفروشد به یک تن و پنج من گندم، یا یک تن گندم و هزار تومان، یا یک تن گندم و انجام کاری برای فروشنده، و...؛ در همه این موارد معامله ربایی بوده و باطل می‎باشد.

ب - "ربای قرضی"، آن است که قرض دهنده شرط کند که بدهکار مبلغی اضافه بر آنچه گرفته بدهد یا مقداری از جنس دیگر به آن اضافه کند یا کاری برای او انجام بدهد و یا آن را با کیفیت خاصی که ارزش مالی دارد پس بدهد. البته اگر قرض گیرنده به میل خود - بدون این که قرض دهنده شرط کند - بیشتر از مقدار قرض بپردازد، اشکال ندارد؛ بلکه مستحب است.

ربای قرضی به هیچ وجه حلال نمی شود و راههایی که برای فرار از آن در بعضی از کتابها بیان شده جایز نیست، و زیاده ای که گرفته می‎شود حرام است.

در ربای معاملی در صورتی که بخواهند دو کالای همجنس را که با هم تفاوت قیمت دارند معامله کنند، می‎توانند چیزی را ضمیمه کنند؛ به گونه ای که از معامله "مثل به مثل همراه با زیاده" خارج گردد. مثلا اگر یک خروار برنج مرغوب ارزش دو خروار برنج نامرغوب را دارد و بخواهند آنها را با هم مبادله کنند، می‎توانند یک خروار برنج مرغوب را همراه با یک عدد ساعت به دو خروار برنج نامرغوب بفروشند. البته بهتر است در همین صورت یک خروار برنج مرغوب را به پول بفروشند و بعد با آن پول دو خروار برنج نامرغوب را بخرند که مبادله کالا به کالا نباشد.

بانک

با رواج اسکناس و پول و توسعه تجارت، ایجاد بانک یکی از ضروریات زندگی اجتماعی مردم شده است. بانک ها خدمات گوناگونی به مشتریان خود ارائه می‎دهند. بانک ها برای ارائه خدمات و تسهیلاتی که برای مردم به وجود می‎آورند، می‎توانند کارمزد دریافت کنند؛ و نیز تحت یکی از عنوانهای داد و ستد، مانند مضاربه، وارد تجارت شوند و به سپرده ها علی الحساب سود بپردازند؛ اما این سود

ناوبری کتاب