صفحه ۵۶۴

6 - "خیار عیب"، در صورتی است که در کالای مورد معامله یا عوض مشخص آن عیبی باشد.

7 - "خیار تبعض صفقه"، در صورتی است که پس از انجام معامله آشکار شود که مقداری از کالا یا عوض مشخص آن، مال دیگری بوده و صاحب آن راضی نشود.

8 - "خیار رؤیت"، در موردی است که فروشنده ویژگی های کالای معینی را که خریدار ندیده به او بگوید ولی بعد معلوم شود که حقیقت نداشته است؛ و یا خریدار خصوصیات عوض معینی را که می‎دهد بگوید و بعد معلوم شود طوری که تعریف کرده نبوده است.

9 - "خیار تأخیر"، در موردی است که خریدار پول کالایی را که به طور نقد خریده تا سه روز نپردازد و فروشنده هم کالا را تحویل نداده باشد؛ چنانچه خریدار شرط نکرده باشد که دادن پول را تأخیر بیندازد و شرط تأخیر در تحویل کالا هم نشده باشد.

10 - "خیار حیوان"، اگر کالای مورد معامله حیوان باشد، خریدار حق دارد تا سه روز معامله را به هم بزند.

11 - "خیار تعذر تسلیم"، در جایی است که فروشنده نتواند کالایی را که فروخته تحویل دهد؛ مثلا اتومبیلی را که فروخته است به سرقت رود.

آداب داد و ستد

مستحب است فروشنده در بهای کالا میان مشتریها تفاوت نگذارد و در تعیین قیمت سخت گیری نکند، و اگر خریدار پشیمان شود و تقاضای به هم زدن معامله (اقاله) را نماید بپذیرد. از امام صادق (ع) نقل شده است: "هر بنده ای که معامله مسلمانی را که از خرید یا فروش پشیمان شده به هم بزند و اقاله کند، خداوند لغزش آن بنده را در روز قیامت از بین خواهد برد."حر عاملی، وسائل الشیعة، باب 3 از ابواب آداب التجارة، ج 17، ص 386، حدیث 2.

ناوبری کتاب