1 - زمینهای موات و زمینهایی که صاحبان آنها اعراض کرده و آنها را رها کرده باشند.
2 - کوهها، دره ها، جنگلها و نیزارهای طبیعی.
3 - دریاها و سواحل آن و رودخانه های بزرگ.
4 - معادن.
5 - اموال ممتاز و گرانبهایی که متعلق به سران حکومتی بوده و در جنگ به دست مسلمانان افتاده باشد.
6 - غنیمتهایی که در جنگهای بدون اجازه امام معصوم یا حکومت صالح اسلامی به دست آمده باشد.
7 - زمینهایی که از کفار بدون جنگ و خونریزی در اختیار مسلمانان قرار میگیرد.
8 - اموال کسانی که از دنیا میروند و وارث ندارند.
ب - مشترکات؛
به مکانهایی که مالک مشخصی ندارد و میان مردم مشترک است "مشترکات" گفته میشود؛ و آنها عبارتند از:
1 - خیابانها، کوچه ها، راههای زمینی، دریایی و هوایی و مراتع آبادیها نسبت به مردم آن آبادیها.
2 - مساجد، زیارتگاهها و اماکنی که برای مردم ساخته شده است.
انفال و مشترکات در اختیار دولت اسلامی است و در جهت مصالح اسلام و مسلمانان در آنها دخالت و تصرف مینماید. همه مردم در استفاده از انفال و مشترکات یکسان میباشند، ولی هر کس زودتر شروع به بهره برداری نماید حق تقدم دارد. همچنین در اموری که قابل تملک است، مانند صید ماهی و معادن، با شرایطی مالک آن خواهد شد. بلی، دولت اسلامی حق دارد به خاطر مصالح کشور و مردم، بهره برداری از برخی از آنها را به طور موقت یا همیشه به خودش یا بعضی اشخاص اختصاص دهد.