صفحه ۵۲۴

طور کلی ارتباطهای نامشروع ریشه ازدواجهای رسمی را می‎خشکاند. این حکم با در نظر گرفتن مصلحت زنان و همچنین با در نظر گرفتن رسوم و عادات گذشته و حال به صورت زیر تعدیل شده است.

شرایط تعدد زوجات

تعدد زوجات با سه شرط تجویز شده است که عبارتند از:

1 - حفظ حقوق خانواده و اجتناب از تضییع حق همسر.

2 - محدودیت در تعداد، و این که ازدواجها نباید از چهار همسر تجاوز کند.

3 - رعایت عدالت در رفتار با همسران. استفاده از این امر مشروع، مشروط به اجرای عدالت کامل میان همسران است، به گونه ای که همسران بلاتکلیف نمانند و از حقوق خود محروم نگردند. (فلا تمیلوا کل المیل فتذروها کالمعلقة )سوره نساء (4)، آیه 129) . "یکباره به سوی یکی میل نکنید تا دیگری را سرگردان کرده باشید." رعایت این شرط مستلزم داشتن روحیه و امکانات خاصی در مردان است که اگر فاقد آن باشند، نباید بیش از یک همسر اختیار کنند؛ (فان خفتم ألا تعدلوا فواحدة )سوره نساء (4)، آیه 3. "پس اگر می‎ترسید که نتوانید عدالت را برقرار کنید به یکی اکتفا کنید."

از نظر اسلام ترجیح یک همسر بر سایر همسران به هر صورت و به هر شکل که موجب تبعیض عملی بین زنان شود، جایز نیست. از رسول اکرم (ص) نقل شده: "هر کس دو همسر داشته باشد و در میان آنها به عدالت رفتار نکند و به یکی از آنها بیشتر از دیگری رسیدگی نماید، در روز قیامت در حالی که به زنجیر کشیده شده و یک طرف بدن خود را به زمین می‎کشد محشور خواهد شد تا سرانجام داخل آتش شود."حر عاملی، وسائل الشیعة، باب 4 از ابواب القسم والنشوز، ج 21، ص 342، حدیث 1) .

و درباره عدالت آن حضرت میان همسرانش از عایشه نقل شده است: "رسم پیامبر(ص) این بود که هیچ یک از ما را بر دیگری ترجیح نمی داد. با همه به عدالت و

ناوبری کتاب