آیت‌الله منتظری

به عهد و پیمان خود وفادار باشید و سوگندهای خود را پس از تأکید نشکنید در حالی که خدا را کفیل و ضامن بر [سوگند] خود قرار داده اید؛ به یقین خدا به آنچه انجام می‎دهید دانا و آگاه است، و مانند زنی نباشید که رشته نخ خود را پس از تابیدن محکم، از هم باز می‎کرد. مبادا عهد و پیمان محکم خود را برای فریب یکدیگر به کار برید تا گروهی بر گروه دیگر برتری یابند؛ زیرا خدا شما را با این عهد و قسم ها می‎آزماید."

به هر حال نوع دیگری از رابطه انسان با خدا به این شکل است که انسان با نذر و عهد و قسم، انجام یا ترک کاری را برای خدا بر خود واجب کند.

نذر بر چند قسم است:

1 - "نذر بر"؛ نذری است که برای شکر نعمت دنیوی یا اخروی باشد؛ مثلا بگوید: "از برای خداست بر من که اگر مرا توفیق حج داد فلان کار خیر را انجام دهم." یا برای شکر ترک گناه یا رفع بلا یا بیماری و یا سایر مشکلات صورت بگیرد؛ به عنوان مثال بگوید: "از برای خداست بر من که اگر بیمارم شفا یافت، فلان عمل خیر را انجام دهم."

2 - "نذر زجر"؛ نذری که برای بازداشتن خود از عمل حرام یا مکروه انجام می‎گیرد. مثلا می‎گوید: "از برای خداست بر من که اگر عمدا غیبت کردم یک روز روزه بگیرم."

3 - "نذر تبرعی"؛ نذری است که مطلق بوده و مشروط و معلق بر چیزی نباشد. به عنوان مثال بگوید: "برای خداست بر من که فردا را روزه بگیرم."

نذر در مورد کارهایی صحیح است که شرعا مطلوب باشد. بنابراین اگر نذر کند کار حرام یا مکروهی را انجام دهد یا کار واجب یا مستحبی را ترک کند، نذر او صحیح نیست. و حتی اگر نذر کند کار مباحی را انجام دهد یا ترک نماید، چنانچه انجام و ترک آن از هر جهت مساوی باشد، باز هم نذر صحیح نیست.