آیت‌الله منتظری

بسیاری از مسائلی که در جهان امروز تحت عنوان حقوق مطرح می‎شود، با انواع مختلفش (حقوق بنیادین، حقوق مدنی، حقوق خانواده، حقوق جزائی، حقوق سیاسی و...) در قوانین الهی آمده است و یا از بطن آنها قابل استخراج و استنباط است. بنابراین دین در عرصه های مختلف زندگی انسان، اعم از فردی و اجتماعی - هر چند به صورت کلی - رهنمود و قانون دارد.

از تتبع در آیات قرآن و اخبار وارده از معصومین (ع) و ابواب فقه به دست می‎آید که احکام و دستورات دین مقدس اسلام منحصر در مسائل عبادی و اخلاق فردی نیست، بلکه در مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قضایی و جزایی و حاکمیت و شرایط حاکم و روابط بین حاکم و مردم نیز اسلام دستور و رهنمود دارد، و باید در مسیر زندگی به آنها توجه نمود.

منابع قانون گذاری

اکنون با توجه به این که دسته ای از قوانین، وضع آنها به آفریدگار نسبت داده می‎شود، این سؤال مطرح است که طریق دستیابی به این قانونها چیست و وصول به احکام شرعی از چه راههایی ممکن است.

برای استنباط احکام شرعی چهار منبع وجود دارد که عبارتند از: کتاب، سنت، اجماع و عقل.

1 - قرآن

قرآن کتابی وحی شده از سوی خداست که با اصالت تمام برای مسلمانان باقی مانده و با پیش بینی های پیامبر(ص) و مراقبت و تلاش شدید مسلمانان از دستبرد و تحریف محفوظ مانده و برای استفاده معارف و احکام دین سندی معتبر است. همان گونه که در گذشته اشاره کردیم، قرآن سند رسالت پیامبر آخرالزمان و مهم ترین منبع شناخت عقاید و احکام اسلامی است؛ بلکه حجیت و اعتبار سنت به وسیله قرآن می‎باشد.