آیت‌الله منتظری

است."نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، ج 7، ص 46. به هر حال یک زمامدار باید بداند همان طور که روزی آمده روزی هم خواهد رفت. حضرت علی (ع) در این مورد می‎فرماید: "الدولة کما تقبل تدبر"خوانساری، جمال الدین، شرح غررالحکم، ج 1، ص 321، حدیث 1226) . "دولت و ریاست همان گونه که رو می‎کند پشت می‎کند." و هر مسؤولی پیش از آن که جانب دیگران را رعایت کند، بهتر است مواظب خودش باشد. "حق علی الملک ان یسوس نفسه قبل جنده"آمدی، غررالحکم، ص 340، حدیث 7786. "پادشاه قبل از این که سیاستمدار دیگران باشد، باید سیاستمدار خودش باشد."

8 - سعه صدر

سعه صدر، داشتن توان مناسب برای تحمل است. سینه فراخ داشتن، ابزار حاکمان برای حکومت می‎باشد. نمی توان بدون سعه صدر مسؤولیت های اجتماعی را به عهده گرفت؛ چرا که مشکلات عدیده و بی شمار افراد اجتماع متوجه حاکمان است و اگر قدرت تحمل حاکمان کم باشد، در سختی ها و مشکلات از پای در می‎آیند و شجاعت لازم برای تصمیم گیری و قدرت کافی برای انجام تصمیمات را نخواهند داشت. متصدیان و حاکمان در یک جامعه باید همواره خود را آماده برخورد با مشکلات و سختی ها کنند و با اعتماد به نفس و یاری از خداوند به خدمت مردم همت گمارند؛ و لازمه چنین اخلاقی، تحمل انتقادها و حتی پرخاشهای مردم است.

به همین جهت امیرمؤمنان (ع) فرموده است: "آلة الریاسة سعة الصدر"سید رضی، نهج البلاغه، حکمت 176، ص 501. "ابزار ریاست سعه صدر است." حضرت موسی (ع) هم برای انجام درست رسالت خویش از خداوند درخواست کرد که به او شرح صدر عطا نماید: (رب اشرح لی صدری).سوره طه (20)، آیه 25.