کسی که میخواهد با تو حرف بزند حرفش را بدون لکنت زبان بزند. مجلسی نباشد که با تشریفات و ابهت همراه باشد که اگر کسی خواست حرفی بزند جرأت نکند."همان، نامه 53، ص 439.
همچنین امیرمؤمنان (ع) در جنگ صفین خطبه نسبتا مفصلی ایراد کرد و در آنجا فرمود: "همانا خداوند بر شما حقی برای من قرار داده چون حکمرانی بر شما را به عهده گرفته ام؛ و برای شما نیز حقی است بر من، همانند حق من که بر شماست." آنچه در این کلام علی (ع) قابل توجه میباشد، تأکید بر حقوق متقابل حاکم و مردم است. حضرت در ادامه میفرماید: "فلیست تصلح الرعیة الا بصلاح الولا ة و لا تصلح الولاة الا باستقامة الرعیة ..."؛ "حال رعیت به سامان نمی رسد مگر آن که حاکمان نیک رفتار باشند، و والیان نیک رفتار نگردند مگر آن که رعیت درستکار باشد."
4 - جلوگیری از تملق و پرهیز از منش جباران
یکی دیگر از تعالیم اخلاقی اسلام برای کارگزاران، پیشگیری از رواج فرهنگ تملق و چاپلوسی در سطح مدیریت کشور و به ویژه مسؤولان بالای حکومت است. این تعالیم به خوبی از روش پیامبراکرم (ص) و امیرمؤمنان (ع) در مدت کوتاه حکومت خود استفاده میشود.
زمانی که یکی از یاران امیرالمؤمنین (ع) با تمجید و ستایش از امام، آمادگی خود را برای فرمانبری اعلام کرد، حضرت در پاسخ مطالبی ایراد کرد و از جمله فرمود: "فلا تکلمونی بما تکلم به الجبابرة و لاتتحفظوا منی بما یتحفظ به عند اهل البادرة"؛ "با من آن طور که با جباران سخن گفته میشود سخن مگویید، و آنچنان که از تندخویان کناره گرفته میشود از من کناره نگیرید؛ رفتار شما با من ساختگی نباشد؛ گمان نکنید که شنیدن حرف حق بر من سنگین است و نمی خواهم که مرا بزرگ فرض کنید؛ زیرا هر کس شنیدن حق و پیشنهاد عدالت بر او دشوار باشد، اجرای حق و
.jpg)
