آیت‌الله منتظری

آموزه های اخلاقی در ادیان آسمانی، بر رفتار ملاطفت آمیز و خیرخواهانه است. به عنوان مثال فرعون مدعی الوهیت بود، خونریز و به تمام معنا مستبد و خودکامه بود؛ در عین حال وقتی خداوند متعال موسی و هارون (ع) را به سوی او فرستاد - برای این که دعوت معنوی تأثیرگذار باشد - فرمود: (... فقولا له قولا لینا لعله یتذکر او یخشی)سوره طه (20)، آیه 44. "با او به نرمی سخن بگویید، بلکه متذکر شود یا از خدا بترسد." از رسول خدا(ص) نقل است که "اعقل الناس اشدهم مداراة للناس"صدوق، معانی الاخبار، باب معنی الغایات، ص 196، حدیث 1) ؛ همو، من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 282، حدیث 836. "عاقل ترین مردم، با مداراترین آنان با مردم است." sheer

نیز از آن حضرت نقل شده است: "مداراة الناس صدقة"پاینده، نهج الفصاحة، ص 566، حدیث 2736. "مدارا کردن با مردم به منزله صدقه دادن است." صدقه تنها کمک مالی نیست. گشاده رویی و برخورد مهربانانه با مردم هم نوعی صدقه است. اگر مالی به فقیری داده شود ولی با اذیت و تندخویی همراه باشد ارزشی ندارد. قرآن کریم می‎فرماید: (لا تبطلوا صدقاتکم بالمن و الاذی)سوره بقره (2)، آیه 264. "صدقات خود را با منت گذاشتن و اذیت کردن از بین نبرید." خداوند به پیامبرش می‎فرماید: (و اما تعرضن عنهم ابتغاء رحمة من ربک ترجوها فقل لهم قولا میسورا)سوره اسراء (17)، آیه 28. "و اگر به انتظار رحمت پروردگارت از آنها [ارحام و فقیران که به درخواست کمک نزد تو آمدند] روی بگردانی، با گفتار خوش و زبانی نرم با آنها برخورد کن."

یکی از یاران امام هشتم حضرت رضا(ع) نقل می‎کند که از آن حضرت شنیدم که فرمود: "مؤمن نیست مگر کسی که دارای سه ویژگی باشد: سنتی از پروردگار و سنتی از رسول خدا(ص) و سنتی از ولی خود. سنتی که باید از پروردگارش داشته