صفحه ۳۸۹

کار ندیده ام."سید رضی، نهج البلاغه، نامه 31، ص 403. و در جای دیگری فرموده است: "از خشم بر حذر باش؛ زیرا که خشم لشگری بزرگ از سپاهیان شیطان است."همان، نامه 69، ص 459.

عصبیت

"عصبیت" از "عصبه" (خویشان پدری) به معنای حمایت کردن و دفاع از خویشاوندان و وابستگان است. جماعت به هم پیوسته و حامی یکدیگر را عصبة می‎گویند.راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص 568. دفاع و حمایت از فردی به جهت یکسان بودن رنگ، زبان، نژاد، صنف و امثال اینها عصبیت است. شالوده عصبیت وجود نوعی ارتباط خویشاوندی، قبیله ای، خونی، صنفی و... است. بنابراین با عدالت و انصاف بیگانه است. عصبیت باعث ظلم های فاحشی می‎گردد، در حالی که رفتار و ارتباطات انسانی باید بر حقیقت و عدالت استوار باشد. عصبیت با اصول انسانی و تعالیم دینی ناسازگار است و انسان مسلمان نباید رفتار خود را بر عصبیت استوار کند.

قرآن کریم می‎فرماید: "به حق گواهی بدهید، هر چند علیه خود شما یا والدین و نزدیکان شما باشد."سوره نساء (4)، آیه 135) . تعصب موجب می‎شود انسان برخلاف عدالت عمل نماید. از امام صادق (ع) نقل شده است: "من تعصب او تعصب له، فقد خلع ربقة الایمان من عنقه"همان، ص 307، حدیث 1) . "هر کس تعصب ورزد یا برای وی عصبیت شود، بند ایمان را از گردنش باز نموده است."

حلم

حلم نگاهداری نفس از هیجان غضب است. بعضی آن را به معنای عقل گرفته اند، از آن جهت که ثمره عقل است. به بلوغ افراد تازه به بلوغ رسیده "حلم"

ناوبری کتاب