صفحه ۳۸۷

و از کسالت و سستی و رخوت بیرون می‎سازد. از سوی دیگر اگر این نیرو مهار نشود و در جهت صحیح به کار گرفته نشود، سر از انتقام جویی، کینه و اختلاف درمی آورد. از امام باقر(ع) نقل شده است: "غضب شعله ای است از شیطان که در قلب آدمی افروخته می‎گردد."کلینی، کافی، ج 2، ص 304 و 305، باب غضب، حدیث 12) .

باید با خشمی که برای منافع دنیا و در جهت خودکامگی باشد مبارزه کرد. بر ضعیفان و درماندگان خشمناک نشد؛ چون چنین غضبی ایمان را نابود می‎کند و دوستی ها را تباه می‎سازد. امام صادق (ع) از رسول خدا(ص) نقل می‎کند که آن حضرت فرمود: "الغضب یفسد الایمان کما یفسد الخل العسل"همان، ج 2، ص 302، حدیث 1) . "غضب ایمان را تباه می‎سازد، چنان که سرکه عسل را تباه می‎کند." چه بسیار حق کشی ها، جنایت ها و خیانت ها که منشاء آنها غضب بوده است. بی جهت نیست که کظم غیظ و فرو بردن خشم از صفات بسیار خوب به حساب آمده و متقین را با آن صفت توصیف کرده اند. (و سارعوا الی مغفرة من ربکم و جنة عرضها السموات و الارض أعدت للمتقین ‏ الذین ینفقون فی السراء و الضراء و الکاظمین الغیظ و العافین عن الناس والله یحب المحسنین )سوره آل عمران (3) آیات 133) و 134) . "شتاب کنید به سوی آمرزش پروردگارتان و بهشتی که وسعت آن آسمانها و زمین است و برای تقواپیشگان آماده شده، همانها که در توانگری و تنگدستی انفاق می‎کنند و خشم خود را فرو می‎نشانند و از مردم در می‎گذرند، و خداوند دوستدار نیکوکاران است." نقل شده است: "روزی کنیز امام زین العابدین (ع) آب می‎ریخت تا آن حضرت وضو بگیرد، در همین حال ظرف آب از دست کنیز روی صورت امام افتاد و صورت ایشان را مجروح کرد. امام سر خود را بالا کرد و نگاهی به او انداخت. کنیز فورا این آیه را خواند: (والکاظمین الغیظ)، و بدین وسیله از آن حضرت خواست خطای او را نادیده بگیرد؛ حضرت بدون هیچ ناراحتی فرمود: من هم خشم خود را فرو بردم. کنیز گفت: (والعافین عن الناس )، و

ناوبری کتاب