صفحه ۳۷۷

افترا، فتنه گری، هجو، مدح ظالم، شایعه سازی درباره دیگران، کتمان کردن چیزی که باید گفته شود، اشاعه فحشا، رواج باطل، غنا، افشاگری بر ضد مؤمنان، تمسخر انسانها و... از جمله گناهان زبانی است.

سخن چینی

گفته های این و آن را به اینجا و آنجا بردن و با آن فتنه به پا کردن، سخن چینی است و عملی بسیار مذموم است. امام محمد باقر(ع) فرمود: "محرمة الجنة علی القتاتین المشائین بالنمیمة"کلینی، کافی، ج 2، ص 369، حدیث 2. "بهشت بر فتنه گران و سخن چین هایی که کارشان سخن چینی است حرام گردیده است." سخن چین با انتقال سخنان افراد به یکدیگر، موجب کدورت و دشمنی بین آنها می‎شود. قرآن کریم در دستوری اکید به پیامبر فرمان داده است: "گوش نکن به سخن کسانی که زیاد سوگند می‎خورند و فراوان عیب جویی و سخن چینی می‎کنند."سوره قلم (68)، آیات 10) - 11) . امام علی (ع) فرمود: "از سخن چین پرهیز کن که آن تخم کینه را می‎کارد و انسان را از خدا و مردم دور می‎سازد."آمدی، غررالحکم، ص 222، حدیث 4454.

غیبت

انسان در صورتی که پشت سر کسی به گونه ای حرفی بزند که اگر بشنود می‎رنجد - هرچند سخن گفته شده راست باشد - غیبت او را کرده است؛ و اگر دروغ باشد تهمت است.جوهری، صحاح اللغة، ج 1، ص 196) . و نیز یاد کردن از کسی به قصد تنقیص و سرزنش به چیزهایی که از نسبت آنها به خود خوشایندش نیست و آن امور در بین مردم نقص حساب می‎شود، غیبت است.شهید ثانی، کشف الریبة عن احکام الغیبة، ص 51. مرحوم شیخ انصاری پس از نقل کلمات اهل لغت و احادیث و سخنان بزرگان می‎فرماید: این اخبار صراحت دارد بر این که غیبت در

ناوبری کتاب