آیت‌الله منتظری

"زبان چون درنده ای است که اگر رها شود دیگران را می‎درد."سید رضی، نهج البلاغه، حکمت 60، ص 479. "چه جنگ ها که با یک کلمه حرف شروع شده است."آمدی، غررالحکم، ص 213، حدیث 4155. عاقل را کسی معرفی کرده اند که بتواند زبانش را مهار کند: "العاقل من عقل لسانه."همان، ص 215، حدیث 4220. گفتار انسان جزئی از اعمال وی است؛ و هر کس در برابر گفته های خود نیز مسؤولیت دارد.

گفته های ما همانند سایر اعمال ثبت و ضبط می‎شود و روزی باید پاسخگوی آنها باشیم. (ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید)سوره ق (50)، آیه 18) . "هیچ سخنی بر زبان نمی آورد مگر این که دو فرشته مراقب در نزد او برای نوشتن آنها آماده اند."

همچنین قرآن کریم در آیات بسیاری بر پاکیزگی گفتار و رعایت ادب در سخن گفتن با دیگران تأکید ورزیده است: "به بندگانم بگو که همیشه سخن بهتر را بر زبان آورید، که شیطان [چه بسیار که به یک کلمه زشت ] میان شما شر و فساد برپا می‎کند."سوره اسراء (17)، آیه 53. از جمله راههایی که شیطان برای ایجاد حسادت، کینه، تفرقه و دشمنی میان افراد انتخاب می‎کند، وسوسه آنان به انتخاب کلمات نیش دار و زهر آگین است. به نیکی سخن گفتن، از جمله پیمانهایی است که خداوند از بنی اسرائیل گرفته است: (و قولوا للناس حسنا).سوره بقره (2)، آیه 83. در برخورد با فقیران نیز سفارش به گفتار نیکو شده و از سخن رنجش آور پرهیز داده شده است.سوره بقره (2)، آیه 263؛ سوره اسراء (17)، آیه 28. در روایتی از امام علی (ع) نرمش در گفتار عبادت محسوب شده است.آمدی، غررالحکم، ص 215، حدیث 4210.

یکی از راههای سلامت انسان نگه داشتن زبان از گفتن بی جهت است: "من سره ان یسلم فلیلزم السکوت".ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام، ج 1، ص 105) . سکوت راه غلبه بر شیطان است. گناهانی از زبان سر می‎زند که شاید عضوی از بدن نتواند چنین ابعادی از گناه را در خود جمع کند. دروغ، سخن چینی، فحاشی، جدل، اذیت دیگران، غیبت، نفاق، هتک حرمت،