صفحه ۳۳۳

بارانهای تند بر آن ببارد و محصولی دو چندان بدهد. و اگر باران بسیار نیاید و اندک اندک ببارد، باز هم به ثمر می‎رسد.سوره بقره (2)، آیه 265. ارزش هر عمل خیری، هر چند بهترین آنها باشد تنها به نیت الهی آنهاست. اعمال در گرو نیت انجام دهنده آنهاست، نیت است که عمل را جهت می‎دهد و باعث کمال نفس می‎شود. رفتارهای اخلاقی که در آنها رشته کارها به خدا متصل نشود، نه تنها ارزشی ندارد بلکه راهزن است. ممکن است کسانی دل به آن خوش دارند و در نتیجه از اقدام به عمل خیر مورد پسند خدا باز مانند.

جایگاه نظام اخلاقی اسلام

مفاهیم اخلاقی در اسلام تابعی از نظام دینی هستند. میان مفاهیم اخلاقی و مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی پیوند عمیقی وجود دارد. نمی توان اخلاق را از سیاست و اقتصاد و مسائل اجتماعی جدا کرد. همه مسلمانی به این است که تمام دستورات دین رعایت شود، هر کدام از آن دستورات در هر بخشی جایگاه خود را دارند و نبود آن در جای خود نقص است و موجب می‎شود بقیه از تأثیر گذاری باز مانند. به عنوان مثال تزکیه سوره اعلی (87)، آیه 14) ؛ سوره شمس (91)، آیه 9. که به معنای تهذیب و اصلاح نفس است، در برخی از آیه های مکی قرآن همراه با انفاق مال و تقوا آمده است.سوره لیل (92)، آیات 17) و 18) . در سوره های مدنی نیز غالبا زکات در کنار نماز مطرح شده است. کاربرد این واژه در قرآن شاید برای این باشد که انفاق مال باید امری اخلاقی و به قصد پیراستن خود باشد و یا این که اثر چنین کاری باید پاک شدن نفس از رذایل اخلاقی مثل بخل و حسد باشد و باعث رشد فضایل اخلاقی شود. مفهوم اصلی زکات که رشد و نمو و پاکسازی است، با این عمل حاصل می‎شود. (خذ من أموالهم صدقة تطهرهم و

ناوبری کتاب