امام محمد باقر(ع) فرموده است: "همانا تقوا سفارش خدا به شما و به پیشینیان است. خداوند فرموده است: ما اهل کتاب را پیش از شما و شما را سفارش کردیم که تقوا داشته باشید."کلینی، کافی، ج 3، ص 423، حدیث 6. با توجه به مطالب یاد شده اکنون این جمله نورانی امیرمؤمنان (ع) بهتر قابل درک است که فرمود: "التقی رئیس الاخلاق"سید رضی، نهج البلاغه، حکمت 410، ص 548. "تقوا سرآمد همه فضایل اخلاقی است." چرا که اگر کسی تقوا داشت، این توانایی را دارد که در همه جا و در همه شرایط خود را از گناه و آلودگی حفظ کند.
7 - عزت نفس
انسان ذاتا به گونه ای آفریده شده که از ذلت گریزان است و در پی عزت تمام میباشد."عزت" در اصل به معنای زمین سخت است، و در انسان به حالتی گفته میشود که مانع از مغلوب شدن میشود. این خصلت در تمامی انسانها کاملا مشهود است. در نظام اخلاقی اسلام، داشتن اخلاق خوب مستلزم عزت نفس و ذلیل و حقیر نشدن در برابر دیگران است. هیچ مسلمانی حق ندارد شخصیت خود را در برابر دیگران بشکند و تحقیر نماید. آبروی خود را حراج کند و مایه مسخره و بازیچه دیگران قرار بگیرد. کسی مجاز نیست خود را در نزد دیگران کوچک کند. متواضع بودن غیر از ذلت و کرنش از روی ذلت است و غیر از دریوزگی است. البته معنای این سخن تکبر و فخرفروشی به دیگران نیست. اخلاق خوب داشتن، به معنای زیر پاگذاشتن کرامت و عزت نفس خود نیست. خداوند متعال میفرماید: (و لله العزة و لرسوله و للمؤمنین )سوره منافقون (63)، آیه 8. "عزت و بزرگواری و صلابت از آن خدا و رسول او و از آن مؤمنان است." یک فرد مسلمان در برابر دشمن و در برابر عناصر دو رو، نیرنگ باز و دغل کار باید سرافراز، مقتدر و بزرگوار زندگی کند. و در برخورد با مسائل جدی و استوار باشد؛ فردی سست عنصر، بی مایه و تأثیر پذیر نباشد و آلت دست دیگران واقع نشود.