انسان متقی نه تنها هیچ حرامی را مرتکب نمی شود و واجبی را ترک نمی کند، بلکه در موارد مشتبه نیز کاملا احتیاط را مراعات میکند. امیرالمؤمنین (ع) فرموده است: "لا ورع کالوقوف عندالشبهة"سید رضی، نهج البلاغه، حکمت 113، ص 488. "هیچ پارسایی بالاتر از توقف در شبهات نیست." تقوا فوق ایمان است.کلینی، کافی، باب فضل الایمان علی الاسلام، ج 2، ص 51. از امام صادق (ع) نقل شده که به مفضل بن عمر فرمود: "ان قلیل العمل مع التقوی خیر من کثیر العمل بلاتقوی"؛ "عمل کم همراه با تقوا بهتر از عمل زیاد بدون تقواست." مفضل میگوید عرض کردم: چگونه میشود که عمل زیاد باشد ولی تقوا نباشد. فرمود: "آری مثلا شخصی اطعام میکند، با همسایگان مدارا میکند، منزل خود را برای پذیرایی از دیگران آماده میکند، اما وقتی راه حرام برای او باز باشد وارد آن میشود. این کار بدون تقواست. اما شخص دیگری این کارها را انجام نمی دهد ولی باب حرام که بر او گشوده شود وارد آن نمی شود."همان، ص 76، حدیث 7.
رسول اکرم (ص) پس از پایان غزوه بدر بر سر کشتگان دشمن حاضر شد و در حالی که ایستاده بود فرمود: آنچه خدا به ما از نصرت و امداد وعده داده بود تحقق یافت؛ آیا عذابی که به شما وعده داده بود محقق شد؟ عده ای از منافقان گفتند: محمد با مرده ها سخن میگوید! حضرت نگاهی به آنان کرد و فرمود: "اگر به آنان اجازه داده شود که سخن بگویند به طور حتم خواهند گفت: "و ان خیر الزاد التقوی" بی گمان بهترین توشه تقواست."صدوق، من لا یحضره الفقیه، باب التعزیة، ج 1، ص 114، حدیث 536.
هر وقت رسول اکرم (ص) با مؤمنی وداع میکرد، در حق او دعا میکرد و چنین میفرمود: "زودکم الله التقوی" خداوند زاد و توشه تقوای شما را زیاد گرداند.حر عاملی، وسائل الشیعة، آداب السفر، باب 29، ج 11، ص 406، حدیث 1) . و حضرت علی (ع) در پاسخ به این پرسش که برترین عمل چیست، فرمود: تقوا.صدوق، من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 274، ح 9.