آنها برخورد کرده است که دشواریهای زندگی - مانند فقر، گرسنگی، بیماری و تنگناهای دیگر - در نظر گرفته شود؛ و به گونه ای توصیه کرده است که در این شرایط انعطاف داشته باشد و مکلف را دچار مشکل و سختی نکند.
دستورهای اخلاقی اسلام مبتنی بر واقع نگری است. تنها توصیه هایی خشک و بی روح و بی فایده نیست و همراه با بیان فلسفه و فایده است. مخصوصا روی این نکته انگشت میگذارد که ثمره پای بندی به ارزشهای اخلاقی به خود شخص برمی گردد و با این روش عمل به ارزشهای اخلاقی را تشویق میکند. در نظام اخلاقی اسلام تنها به ذکر مفاهیم کلی اخلاق و قضایای بدیهی اخلاق اکتفا نشده، بلکه مصادیق هر مفهوم کلی نیز مشخص شده است. آنچه به عنوان ارزشهای اخلاقی معرفی شده، اموری ارزشمند و تابع مصلحت هستند؛ و آنچه ضد ارزش قلمداد شده اند، ضد ارزش و دارای مفسده میباشند. مثل عدالت و دعوت به احسان و نیکوکاری: (ان الله یأمر بالعدل و الاحسان )؛سوره نحل (16)، آیه 90. و نهی از فحشا و زشتی ها (و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی).سوره نحل (16)، آیه 90.
اسلام به عواطف انسانها و کنترل احساسات و استفاده از آنها برای جا انداختن ارزشهای اخلاقی توجه کرده است. به غرایز جهت داده و آنها را تکامل بخشیده است. برای پیشرفت معنوی و دستیابی به سازگاری اجتماعی به عواطف انسانی توجه خاصی مبذول داشته است. در برنامه های تربیتی اسلام، به برخورد عاطفی در کانون خانواده و ارتباط با هم کیشان تأکید شده است.
3 - توجه به ابعاد وجودی انسان
از مزایای یک نظام اخلاقی مفید و کارساز این است که با آگاهی از استعدادها و ساختار و توانایی های انسان تنظیم شده باشد. این امتیاز در نظام اخلاقی اسلام که مبتنی بر وحی است وجود دارد.
.jpg)
