صفحه ۳۰۹

علم اخلاق

علم اخلاق دانش و شناخت صفات مهلکه و منجیه انسان است. همچنین چگونگی موصوف شدن و متخلق گردیدن انسان است به صفات نجات بخش، و رها شدن از صفات هلاک کننده است.نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، ج 1، ص 9 و 10) . علم اخلاق می‎آموزد که نفس انسانی چگونه خلقی تحصیل کند که همه احوال و افعال که با اراده از او صادر می‎شود، زیبا و پسندیده بشود.طوسی، خواجه نصیرالدین، اخلاق ناصری، ص 48. نفس انسان دارای غرائز و تمایلات و خواسته های گوناگون است، و علم اخلاق برای اصلاح و تعدیل تمایلات و خواسته های درونی انسان است. منشاء اعمال و رفتار انسانها ملکات و روحیات درونی پاک یا ناپاک انسان است و شناخت این ملکات مربوط به علم اخلاق است. علم اخلاق به انسان یاد می‎دهد که چگونه اخلاق ناپسند را از خود دور کند و ملکات خوب را به دست آورد. علم اخلاق علم اصلاح انسان و به کمال رساندن استعدادهایی است که در انسان وجود دارد. از امام موسی کاظم (ع) نقل شده است: "الزم العلم لک، ما دلک علی صلاح قلبک و اظهر لک فساده"مجلسی، بحارالانوار، ج 1، ص 220، حدیث 54. "لازمترین دانش ها دانشی است که تو را به پاکسازی دل رهنمون کند و تباهی و فساد آن را بر تو آشکار سازد." اخلاق علم به خوبی ها و بدی ها و داشتن صفات نیک است، و افزون بر این داشتن رفتار مناسب و برخاسته از سرشت نیکو است.

ناوبری کتاب