گواهی دهنده ای هست." حضور گواهان در محکمه قیامت، و آمدن پیامبران و صالحان و صدیقان، با توجه به این که خدا همه چیز را میداند و فرشتگان رقیب و عتید همه چیز را ثبت کرده اند، برای این است که به صورت ملموس و عینی وعده های داده شده را ببیند و به خوبی به او تفهیم شود که چگونه حقایق را نادیده گرفته و به پیامهای آسمانی بی اعتنایی کرده است. گواهی بر اعمال بندگان نه تنها از ناحیه گواهان بیرونی سوره نساء (4)، آیه 41. که از سوی اعضای بدن سوره فصلت (41)، آیات 20 - 21. و حتی زمین نیز خواهد بود.سوره زلزله (99)، آیه 4. رسیدگی به اعمال همه بر اساس موازین عدل خواهد بود،سوره انبیاء (21)، آیه 47. و به هیچ کسی در این محاسبه ستم روا داشته نخواهد شد؛ (و ما ربک بظلام للعبید)سوره فصلت (41)، آیه 46. "و پروردگارت ستمگر بندگان نیست."
عامل سعادت انسان ایمان و عمل صالح، و موجب شقاوت ابدی او کفر و شرک ورزیدن است. خداوند درباره مؤمنان دارای عمل صالح فرموده است: (و من یعمل من الصالحات من ذکر أو أنثی و هو مؤمن فاولئک یدخلون الجنة ).سوره نساء (4)، آیه 124) . "کسانی از زن و مرد وارد بهشت میشوند که مؤمن بوده و عمل صالح انجام دهند." اما اگر کسی عمل صالح بدون ایمان داشته باشد، کفر و انکار او اثری از عمل صالح باقی نمی گذارد؛ چون قوام عمل و قبول شدنش به نیت عامل آن بستگی دارد.
به عبارتی اعمالی میتوانند اثر پایدار داشته باشند که هم صالح باشند و هم عامل آنها از انجام آنها قصد خیر و الهی داشته باشد؛ و این برای شخص فاقد عقیده درست ممکن نیست. (مثل الذین کفروا بربهم أعمالهم کرماد اشتدت به الریح فی یوم عاصف...)سوره ابراهیم (14)، آیه 18) . "مثل اعمال کسانی که به پروردگارشان کافر شدند، همانند خاکستری است که در روز طوفانی باد سخت بر آن بوزد." در برابر، ایمان آن چنان تأثیر گذار است که نه تنها عمل صالح را اثر بخش میکند، که باعث میشود برخی گناهان نادیده گرفته شود.سوره نساء (4)، آیه 31.