وادار نمودن انسان به انجام اعمال صالح و بازداشتن او از کارهای ناصواب بی بدیل است. دین برای زندگی انسان نظم و انضباط میآورد، زندگی اجتماعی و تحمل سختیها را آسان ساخته و با اعتقاد به جهانی دیگر، گذار از مصائب و ستمهای اجتناب ناپذیر ناشی از پیروی حق را هموار میسازد. دین به جامعه انسجام میبخشد و سنتهای صحیح و اصیل و میراث فرهنگی را از نسلی به نسل دیگر انتقال میدهد. دین به انسان نشاط و بهجت میبخشد، ضمن آن که ارزشهای اخلاقی را در جامعه حفظ و تحکیم مینماید. دین علاوه بر تأمین نیازهای فردی، فراتر از آن به نیازهای اجتماعی جامعه نیز پاسخ میدهد و در این جهت انسان را در رسیدن به امنیت، آزادی و عدالت یاری میرساند تا بتواند برای تحقق معنویت، آنها را در جامعه عملی سازد.
حال اگر انتخاب دین برای انسان دستورهایی را به دنبال آورد و به مسؤولیتهایی در قبال آن انجامید، باید دین را شناخت و از چندوچون رهنمودهایش در حد امکان مطلع گردید. مسؤولیت نخستین مؤمن آگاهی و بصیرت از دین است، مسؤولیتی که با محوریت عقل و استفاده از منابع دینی حاصل میگردد. با شناخت دین است که انسان میتواند با آگاهی از اهداف و رهنمودها و ارزشهای آن، راه و رسم زندگی را بیاموزد و در مسیر تدوین برنامه جهت تعالی و کمال قرار گیرد. از این رو بخش عمده ای از رسالت پیامبران الهی به معرفی دین و ابلاغ پیام آن اختصاص یافته است.
به طور کلی انسان دارای سه مرحله وجودی است:
1 - مرحله عقل و تفکر که بالاترین مرحله و مابه الامتیاز او از حیوانات است؛
2 - مرحله امیال و غرایز و عواطف؛
3 - مرحله بدن و اعضاء و جوارح .