آیت‌الله منتظری

کردم: می‎دانند چه کسی به زیارت آنها می‎رود و خوشحال می‎شوند؟ فرمود: آری ! و وقتی برمی گردند آنها را وحشت فرامی گیرد."مجلسی، بحارالانوار، ج 6، ص 256، حدیث 88.

ابوبصیر می‎گوید: از امام صادق (ع) درباره روح مؤمنان سؤال کردم، آن حضرت فرمود: "ارواح مؤمنان در حجره های بهشت هستند و از غذاها و نوشیدنی های آنجا استفاده می‎کنند و می‎گویند: خداوندا! قیامت را برپا کن و وعده ای راکه به ما داده ای تحقق ببخش و بعدی های ما را به پیشینیان ما ملحق کن."کلینی، کافی، ج 3، ص 244، حدیث 4. ابوبصیر می‎گوید: از آن بزرگوار درباره ارواح مشرکان پرسیدم، فرمود: "در آتش عذاب می‎شوند و از خداوند درخواست می‎کنند که خدایا قیامت را برپا مکن و وعده ات را درباره ما عملی مساز و ما را به پیشینیان ما ملحق مکن."کلینی، کافی، ج 3، ص 245، حدیث 1) .

سؤال قبر

در عالم برزخ و یا قبر انسانها مورد سؤال و بازخواست قرار می‎گیرند و از اعتقادات و اعمالشان سؤال می‎شود.

شاید برای خوانندگان این سؤال مطرح شود که وقتی انسان می‎میرد و طبعا قوای ادراکی او از کار می‎افتد و دیگر درکی ندارد، چگونه ممکن است غمگین و یا خوشحال شود و یا مورد سؤال و بازخواست قرار بگیرد؟ جواب این است که ادراک انسان به روح اوست، همان گونه که در دنیا نیز چنین است؛ آنچه در عالم برزخ مورد بازخواست قرار می‎گیرد روح انسان است. روح همیشه باقی می‎ماند و به تناسب هر عالمی که در آن حضور پیدا می‎کند فعالیت می‎کند. مثلا وقتی انسان به خواب می‎رود و بدن مادی حیات فعالی ندارد، در عین حال گاهی با بدن مثالی از خود توانایی هایی بروز می‎دهد که در عالم بیداری توان چنان کارهایی را ندارد. پس از مرگ نیز چنین است. وقتی که روح از بدن مفارقت پیدا می‎کند، قوه ادراکی اش به