مرگ
مرگ ضد حیات مادی است و با آن موجود زنده از تحرک باز میماند و بی هیچ توانی تبدیل به جسمی بی خاصیت میشود. این حالت به حسب ظاهر نوعی نابودی است، ولی همان گونه که در روایت آمده پلی است برای گذر از یک سو به سویی دیگر. "فما الموت الا قنطرة"مجلسی، بحارالانوار، ج 6، ص 154، حدیث 9. "مرگ چیزی جز پل نیست." تعبیر پل برای مرگ، و نیز تعبیر قرآن از آن به "توفی"سوره سجده (32)، آیه 11) ؛ سوره زمر (39)، آیه 42. نشان میدهد که آنچه با مرگ اتفاق میافتد جدا شدن روح از بدن است. "توفی" گرفتن چیزی به صورت کامل است؛ و به کار بردن این کلمه برای تشریح مرگ، دلالت میکند بر این که مرگ نابودی نیست بلکه نوعی جابجایی است. از پیامبراکرم (ص) روایت شده که فرمودند: "شما برای ماندن آفریده شدید نه برای نابودی": "ما خلقتم للفناء، بل خلقتم للبقاء".آمدی، غرر الحکم، ص 133، حدیث 2291؛ مجلسی، بحارالانوار، ج 6، ص 249. مرگ مانند خود حیات به دست خداوند است.سوره زمر (39)، آیه 42؛ سوره یونس (10)، آیه 104) . و برای آن مأمورانی گمارده است که گاهی مرگ را به آنها نسبت داده است.سوره نحل (16)، آیه 32؛ سوره سجده (32)، آیه 11) .
مرگ دست آدمی را از دنیا کوتاه میکند و بین او و عمل و اختیارش جدایی میاندازد. پس از مرگ تنها باید در انتظار عملکرد خویش بود و هیچ کاری برای کسی که مرگ او را فراگرفته ممکن نیست.
سختی و راحتی جان دادن
بر حسب آیات قرآن و روایات، وقوع مرگ با اخراج روح از بدن و به تعبیری با قبض روح تحقق پیدا میکند. چنین عملی در میان انسانها تفاوت دارد. تفاوت قبض