صفحه ۲۴۸

امام علی (ع) هر جا که زمینه مساعدی وجود داشت، تلاش کرد تا معارف دین و تفسیر کتاب خدا را بیان کند، و در عین حال برای برگرداندن امر خلافت و امامت به مسیر خود تلاش می‎کرد. امام کوشید تا اجازه ندهد دین در زیر غبار حکومت و اندیشه های ناروا مدفون شود، و در عین حال تا جایی که ممکن بود بر حق خود در امر خلافت پافشاری کرد.

آن حضرت در پاسخ به ایراد خوارج که می‎گفتند ما قبول داریم که تو وصی هستی ولی حق آن را به جا نیاورده ای، فرمودند: "این شما بودید که با مقدم داشتن دیگری بر من کافر شدید و باعث شدید که حاکمیت من خدشه دار شود... بر اوصیا لازم نیست که دعوت کننده به خود باشند... . خداوند می‎فرماید: (و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا).سوره آل عمران (3)، آیه 97. اگر مردم حج را تعطیل کردند، بیت (تقصیر ندارد و) کافر نشده و این مردم هستند که با این کار خود کافر شده اند. چون خداوند کعبه را برای آنان نشانه قرار داده؛ مرا هم همین طور نشانه قرار داده است، آنجا که رسول خدا(ص) فرمود: ای علی، تو به مانند کعبه هستی که به سوی او می‎آیند، نه این که تو به سوی آنها بروی."طبری، ابن رستم، المسترشد، ص 387 و 394؛ ابن اثیر، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 4، ص 31، چاپ مصر.

دوازده امام

تعداد اوصیای پیامبر(ص) و جانشینان معصوم آن حضرت دوازده نفرند؛ و بر این عقیده، دو دسته دلیل در روایات وجود دارد: دسته ای که به صورت کلی بر وجود امام در جامعه تأکید دارند؛ و از جمله روایتی که در آن از رسول خدا(ص) نقل شده که زمین از حجت خالی نیست.یا مثل این حدیث: "لایزال هذا الامر فی قریش ما بقی من الناس اثنان." صحیح مسلم، کتاب الامارة، ج 12، ص 201؛ طبری، ابن رستم، المسترشد، ص 387، ذیل رقم 130) ؛ و ص 394، ذیل رقم 132) .

ناوبری کتاب