صفحه ۲۳۰

راه شناخت امام

از آنجایی که امامت همانند نبوت مقامی الهی است، تشخیص درستی آن نیاز به شاخصه و نشانه دارد تا از طریق آنها مدعیان امامت راستین از مدعیان دروغین امامت و پیشوایی اسلامی باز شناخته شوند.

شخصی از امام صادق (ع) پرسید اگر کسی مدعی شد که امام است، چه دلیلی بر قبول و یا رد ادعای او وجود دارد؟ امام فرمود: "درباره حرام و حلال از او پرسیده شود." آنگاه در ادامه راه شناخت امام به سه راه اشاره نمود؛ از جمله: شایسته ترین فرد بودن پس از امام پیشین، و صاحب وصیت روشن و ظاهر از طرف امام سابق.کلینی، کافی، ج 1، ص 284، حدیث 2.

در روایت دیگری آن حضرت راه شناخت امام را داشتن این اوصاف دانسته است: داشتن وصیت ظاهر، برخورداری از فضل و کمال، نداشتن رفتار و حالتی طعن برانگیز، و عاری از صفت دروغگویی، حرامخواری و بی عفتی.همان، حدیث 3.

همان طور که از راههای اثبات حقانیت قرآن تحدی آن و توانا نبودن احدی برای رویارویی با آن است، از راههای اثبات امامت و حقانیت امام نیز این است که قدرت پاسخگویی به تمام معارف دینی را داشته باشد و در هیچ مسأله ای از مسائل آن در نماند. مدعی امامت باید با تحدی در مسائل علمی و احکام، لیاقت و شایستگی خود را برای مقام امامت به اثبات برساند.

در تاریخ برخی از ائمه (ع) آمده است که شیعیان به منظور تشخیص شایستگی آنها برای احراز مقام امامت، از آنان سئوالات علمی می‎کردند تا توانایی علمی شان محرز شود. از این رو احتجاجات قابل توجهی از ائمه در منابع حدیثی نقل شده است.

ناوبری کتاب