آیت‌الله منتظری

5 - زهد

مقتدای مردم چون مسؤولیت تطهیر جان انسانها را بر عهده دارد، باید خود جانی پاک و مطهر داشته باشد. از هر چه روح و جان را آلوده می‎کند بپرهیزد، تا در عمل مردم را به پاکی فرابخواند. امام در عین این که در دنیا زندگی می‎کند و از امکانات آن نیز بهره می‎برد، نباید حریص بر دنیا باشد؛ تا با رفتارش مردم را به زهد سوق بدهد. اگر امام دل در گرو دنیا و مادیات داشته باشد، در راهبری و پیشوایی موفق نخواهد بود. مردم از نظر سطح زندگی یکسان نیستند. چه بسا کسانی که ناتوان از تأمین حداقل معیشت برای خود و خانواده شان باشند، در این حال اگر پیشوایانشان را سرگرم لذتهای دنیوی ببینند طبعا از آنها دل زده خواهند شد و احساس می‎کنند دارایی و رفاه زدگی ارزش است. دنیاگرایی پیشوای مردم خطرهای زیادی دارد. از یک طرف موجب رانده شدن افراد فقیر و احساس بیگانگی آنان با امام شده، و از طرف دیگر سبب احساس کبر و نخوت ثروت اندوزان می‎شود.

امام علی (ع) درباره خود به عنوان زمامدار دین و دنیای مردم، به استاندارش عثمان بن حنیف؛ می‎نویسد: "هیهات ! چگونه اسیر هوای نفس خود شوم و به دنبال بهترین غذاها باشم در حالی که چه بسا در حجاز و یمامه کسانی باشند که امیدی به قرص نانی ندارند و هیچ گاه طعم سیری را نچشیده اند. آیا سزاوار است شبی را با شکم سیر بخوابم و در اطراف من انسانهایی با شکم گرسنه و جگر سوزان، شب را به صبح برسانند؟ آیا به همین دلخوش باشم که مرا امیرالمؤمنین بخوانند ولی در سختی های روزگار همدرد آنان نباشم و در تلخی های زندگی سرمشق مؤمنان نباشم ؟ نه ! هرگز مرا برای سرگرم شدن به غذاهای خوب نیافریده اند."سید رضی، نهج البلاغه، نامه 45، ص 418.