عبدالله، تحت کفالت جدش عبدالمطلب (رضوان الله علیه) قرار گرفت. پس از دو سال جدش نیز از دنیا رفت و کفالت او را عمویش ابوطالب (رضوان الله علیه) بر عهده گرفت. او همانند اکثریت مردم مکه امی و درس نخوانده بود؛ (فآمنوا بالله و رسوله النبی الامی ).سوره اعراف (7)، آیه 158) . به رغم این که آن حضرت در محیط مکه و اطراف آن بزرگ شد، رنگ محیط آنجا را به خود نگرفت. امین بود و به امانتداری معروف شد. هیچ بتی را نپرستید. علی (ع) درباره آن حضرت فرموده است: "بزرگترین فرشته از فرشتگان خدا از دوران کودکی او را در مسیر بزرگواری و اخلاق حسنه قرار میداد."سید رضی، نهج البلاغه، خطبه 192، ص 300؛ مجلسی، بحارالانوار، ج 14، ص 475.
او که به پاکی و امانتداری معروف شده بود و همه او را به نام "محمد امین" میشناختند، در سن چهل سالگی در یک روز که طبق معمول برای عبادت به غار حرا رفته بود به پیامبری مبعوث و رسالت او آغاز گردید: (اقراء باسم ربک الذی خلق خلق الانسان من علق ).سوره علق (96) آیات 1) و 2. "بخوان به نام پروردگارت که خلق نمود، خلق نمود انسان را از علقه." محتوای دعوت و آهنگ آیاتی که او برای مردم تلاوت میکرد چنان جاذبه داشت که مخالفانش را سر در گم کرد، و آنان او را گاهی کاهن و گاهی ساحر و زمانی شاعر و گاهی هم مجنون خواندند. دعوت او در مرحله نخست از خانواده اش شروع شد و به تدریج به قبیله و سپس مردم جزیرة العرب و در نهایت به همه جهان گسترش یافت. (و أوحی الی هذا القرآن لا نذرکم به و من بلغ )سوره انعام (6)، آیه 19) . "و این قرآن به من وحی شده تا به وسیله آن شما و هر کس را که این پیام به او برسد هشدار دهم."
پس از یک دهه شعاع دعوت او از مکه فراتر رفت و به مدینه رسید. طولی نکشید که در مدینه دولتی را بنیان نهاد. مشکلات طاقت فرسای داخلی و خارجی، نه تنها او را نا امید نکرد بلکه مصمم تر میکرد. از همان اعراب خشن و بدوی، مردان بزرگی را تربیت کرد که نمونه ممتازی از انسانهای وارسته، ایثارگر و از خود گذشته بودند.