آیت‌الله منتظری

معجزه و قانون علیت

خارق عادت شمردن معجزه ممکن است این شبهه را در ذهن ایجاد کند که معجزه ناقض اصل عقلی علیت است. در حالی که چنین نیست و معجزه چیزی است که تحقق آن در ذات خود ممکن است، ولی به طور عادی با علل و عوامل معمولی نمی توان آن را به وجود آورد، و پیامبر آن را به اذن خدا و از طریق غیر معمول به انجام می‎رساند. مثلا اگر یک هسته خرما به طور طبیعی در زمین کاشته شود ممکن است پس از ده سال درخت خرما بشود، ولی اگر چنان که دانش کشاورزی پیشرفته شود و فردی متخصص کشاورزی بر آن نظارت بکند، ممکن است درخت خرما در طی سالهای کمتری به ثمر بنشیند. اما تبدیل یک هسته خرما در ظرف یک دقیقه به درخت خرما، هرچند در قدرت بشر نیست، امر محالی هم نیست. چنین رخدادهایی ممکن است اما نه بدون علت. آری ! گاهی علل پدیده ای طبیعی است و گاهی غیر طبیعی و نامحسوس. قدرت و علت دیگری به مدد می‎آید و عوامل را تسریع می‎کند و در کمترین زمان چیزی تحقق پیدا می‎کند که در اصطلاح می‎گویند کار خارق العاده اتفاق افتاد. اعمال اراده و قدرت خداوند از طریق علل ناشناخته، بزرگترین علت است.

هدف از معجزه

تحقق معجزه، برای کشف حقیقت است و بس. این که گاهی مشرکان و مخالفان انبیا از آنان معجزه درخواست می‎کردند و برآورده نمی شد، اولا: به این جهت بود که درخواست کنندگان در پی کشف حقیقت نبودند بلکه در پی ایذا و آزار بوده اند. مثلا به پیامبراکرم (ص) گفتند: "ما به تو ایمان نمی آوریم تا برای ما از زمین چشمه ای روان سازی، یا این که صاحب باغهای خرما و انگور همراه با نهرهای آب جاری شوی؛ یا قطعه ای از آسمان بر سر ما سقوط کند؛ یا خدا و فرشتگان را نزد ما حاضر کنی؛ یا صاحب خانه ای شوی که در آن طلا به کار رفته باشد؛ و یا به آسمان بالا