آیت‌الله منتظری

حجت و آیه است. "بینه" یعنی دلیل آشکار، به گونه ای که برای افراد منصف هیچ شکی باقی نماند که مدعی در ادعای خود صادق است. در سوره هود از قول نوح و صالح و شعیب (ع) خطاب به قوم خود چنین نقل شده است: (ان کنت علی بینة من ربی )سوره هود (11)، آیات 28، 63 و 88. "اگر من در ادعای خود دلیل روشنی داشته باشم چه ؟" انتظار طبیعی مردم از مدعی پیامبری ارائه دلایلی برای اثبات ارتباط خود با خداوند بود. سنت الهی هم این بود که همراه انبیا دلایل روشن قرار دهد تا مردم با اطمینان خاطر به آنان ایمان بیاورند: (و لقد أرسلنا من قبلک رسلا الی قومهم فجاءوهم بالبینات )؛سوره روم (30)، آیه 47. "ما رسولانی را پیش از تو به سوی قومشان فرستادیم، پس دلایل روشن برای آنان آوردند."

اما گاهی مردمی به این اکتفا نمی کردند و می‎خواستند که انبیا با قدرت قاهره و به طور خارق العاده کارهایی انجام دهند تا حقانیت خود را اثبات کنند. در اینجا بود که پیامبران گاهی برای صدق ادعای خود و یا در ضمن رفتار معمولی خویش کاری انجام می‎دادند که بر مردم روشن می‎شد اینان متکی به قدرتی فوق بشری هستند و ارتباط عمیق و روحانی با عالم غیب دارند.

حقیقت معجزه

معجزه کاری خارق العاده است که برای اثبات ادعای امری الهی تحقق پیدا می‎کند. مدعی نبوت - بدون تعلیم از دیگری و مطابق ادعای خود - برای اثبات منصب الهی خود معجزه اقامه می‎کند؛ و در امر نبوت، مخالفان خود را به تحدی فرا می‎خواند، و آنان ناتوان از انجام کاری هستند که او برای مردم ارائه داده است. بنابراین کارهای خارق العاده ای که از سوی مرتاضان، شعبده بازان و جادوگران انجام می‎گیرد، معجزه نیست؛ زیرا آنان کارهای یاد شده را از طریق آموزش و تمرین و از طریق دیگران انجام می‎دهند و مدعی نبوت هم نبوده و توان تحدی هم ندارند؛ چون می‎دانند دیگران هم مثل آنان از راه تعلیم و تمرین می‎توانند همان کارها را انجام دهند.