صفحه ۱۰۸

می‎کند. محصول این عملیات ساده چیست ؟ انواع شاخه ها، برگ ها، میوه ها و زراعت ها و... . چگونه می‎توان پذیرفت که چنین رویدادی بی هیچ تدبیر و برنامه ای اتفاق بیفتد؟ تنوع میوه ها، کوچک و بزرگی آنها، تنوع مزه آنها، حتی گوناگونی یک رقم از آنها در شکل و اندازه و مزه، نشان می‎دهد که موجودات و پدید آمدنشان دارای برنامه و حساب است. در یک قطعه زمین دارای خاک و آب یکسان و هوا و محیط و شرایط مساوی، انواع محصولات به وجود می‎آید. امکان ندارد چنین مهمی بدون تدبیر و برنامه باشد. از همین روست که در قرآن از قول پیامبران مطرح شده است که آیا در این که خداوند پدید آورنده عالم است تردید وجود دارد؟ (قالت رسلهم أفی الله شک فاطر السموات و الارض ).سوره ابراهیم (14)، آیه 10) . این زبان گویایی برای معرفی ذات اقدس الهی بوده است و همه انبیا از این زبان و روش استفاده کرده اند. زبانی که همه مردم عالم با آن آشنایند. زمین، آسمان، گیاهان، درختان، آب، دریا، حرکت کشتی در آن، جویبارهای روان در دل صحرا و بیابان، تغییر فصول سال، رفت وآمد منظم شب و روز، آفریده شدن اینها و جز اینها و تدبیر مثال زدنی اینها، همه و همه این واقعیت انکارناپذیر را بیان می‎کنند که خالق و مدبری وجود دارد. نفس وجود آسمانها و زمین و جنبش جنبندگان در اطراف و اکناف زمین، این واقعیت را فریاد می‎زنند. (و من آیاته خلق السموات و الارض و ما بث فیهما من دابة )سوره شوری (42)، آیه 29. "از نشانه های او آفریدن آسمانها و زمین است، و آنچه در آنها پراکنده نموده است از جنبندگان."

زمین را نگاه کنید که موجودی فاقد حیات و بدون جنب و جوش است. باران به آن می‎بارد و آب در آن جاری می‎شود و آن را حیات می‎بخشد. دانه ها، و هسته ها در دل زمین جوانه می‎زند و از آن بیرون می‎آید. (و آیة لهم الارض المیتة أحییناها و أخرجنا منها حبا فمنه یأکلون )سوره یس (36)، آیه 33. "و نشانه ای از خدا برای آنان زمین مرده است که زنده می‎کنیم و از آن بیرون می‎آوریم دانه ای، پس از آن می‎خورند."

ناوبری کتاب