و نیز میفرماید: (لست علیهم بمصیطر) ؛سوره غاشیه (88)، آیه 22. "- ای پیامبر - تو بر آنان مسلط نیستی." گذشته از آن، هدف اصلی از بعثت پیامبر اکرم (ص) اکمال مکارم اخلاق در مردم ["انما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق"] و تحقق عدالت در تمام عرصه های زندگی [ (أمرت لا عدل بینکم ) ] و هدایت مردم به کمال حقیقی و سعادت دنیا و آخرت بوده است. روشن است این امور با تحمیل عقیده به وسیله جنگ و قتال و زور و کشورگشایی و توسعه قلمرو حکومت و قدرت به معنای رایج آن، هرگز سازگار نمی باشد.
بنابراین میتوان گفت برخوردهای نظامی پیامبراکرم (ص) همگی دفاع و جهاد تدافعی بوده است. در تفسیر المیزان آمده است که سیره پیامبراکرم (ص) تا پیش از نزول سوره برائت چنین بوده است که جز با کسانی که با او جنگ میکردند جنگ نمی کرد؛ اما پس از نزول آن سوره، دامنه جنگ گسترده شد.المیزان، ج 9، ص 162.
بر فرض صحت این مطلب، معنای آن چنین نیست که پس از نزول سوره برائت، پیامبراکرم (ص) با کفاری که هیچ گونه تعرضی به مسلمانان نداشتند - اعم از معاهد و غیر معاهد - ابتدائا و فقط به دلایل اعتقادی به جنگ و قتال میپرداختند؛ زیرا این معنا مخالف مضمون بسیاری از آیات قرآن کریم، از جمله آیه سوره ممتحنه است که احسان به کفاری را که متعرض قتال با مسلمانان یا اخراج آنان از دیارشان و یا کمک به اخراج آنان نمی شوند، مجاز میشمارد، بلکه مورد ترغیب قرار میدهد.
.jpg)
