صفحه ۵۹

رضایت مردم، مقدم است بر رضایت مردم. ولی نکته قابل توجه این است که در باب تزاحم به لحاظ واجب اهم، ارتکاب حرام به اندازه ضرورت اجازه داده شده است، نه این که از ریشه، حرمت حرام بودن تصرف در امر مردم بدون رضایت آنها رفع شده باشد؛ بلکه همچنان حرمت به فعلیت خود باقی است و تنها در مورد تزاحم و به مقدار آن تنجز نیافته است. و به اصطلاح، لزوم تقدیم اهم در مورد تزاحم، جعل حکم در باره حرام مهم نمی کند.

به عبارت دیگر مفروض آن است که نتوان هم رضایت مردم را جلب کرد و هم جان و مال و ناموس مردم را حفظ نمود و لذا چنانچه مردم حکومت تشکیل ندادند، اگرچه جلب رضایت مردم لازم است و تصرف در امر آنها بدون رضایت حرام است ولی به اندازه ضرورت حرام تنجز نیافته و ارتکاب آن جایز است. و به نظر می‎رسد شما در سؤالتان از فرض خارج شده اید.

[ماهیت جهاد ابتدایی و صور چهارگانه آن ]

پرسش یازدهم: در اندیشه سیاسی جنابعالی، ماهیت جهاد ابتدایی چگونه تبیین می‎گردد؟ گفتنی است در خصوص جهاد چهار فرض قابل ارزیابی است:

الف - کافران در حال جنگ با کشور اسلامی باشند؛

ب - کافران در کشوری دیگر (غیر از کشور اسلامی، اعم از این که کشور خودشان باشد یا کشور ثالث) به عده ای از مسلمانان یا گروهی از انسان ها (مستضعفین) ستم روا دارند و مانع دسترسی آنان به حقوق مشروع خویش گردند؛

ج - کافران در کشور خود مانع تبلیغ اسلام باشند؛

ناوبری کتاب