صفحه ۵۲

حکم کرد مطابق با برخی از آیات تورات (صحاح 10 - 20 از سفر تثنیه) بوده است، بلکه آنچه در تورات در این زمینه آمده شدیدتر از آن چیزی است که سعد به آن حکم کرد.العبقریات الاسلامیة، تألیف العقاد، ص 219، طبع دارالفتوح ؛ الکاشف، ج 6، ص 209.

از این نکته نیز نباید غافل ماند که این ماجرا از نظر تاریخ قطعی نیست؛ و علاوه بر این که برخی از مورخین معاصر در آن تشکیک کرده اند، با عقل و اعتبار نیز سازگار نمی باشد و به اسرائیلیات شباهت بیشتری دارد.

در آیات قرآن کریم نیز دستور برخورد فیزیکی با افراد جامعه به صرف داشتن نظری مخالف نظر حاکمیت وجود ندارد، بلکه دستور برخورد با مشرکینی است که مسلمین را از دیار خویش آواره کرده و به قتال با آنها مشغول بودند، یا کسانی که با اعمال خود جان و مال و ناموس مسلمین را به مخاطره می‎انداختند.

[تشکیل حکومت بدون رضایت مردم در فرض اضطرار، و نقد کلام ابن فهد حلی؛]

پرسش دهم: حضرتعالی در پاسخ به سؤال یکی از شاگردانتان، به اطلاق این کلام ابن فهد حلی - که گفته است: "اذا رأی الانسان أن التأمر علیهم فیه مصلحة لهم، لکنه یحتاج مع ذلک الی الضرب والشتم و اخذ بعض الاموال و فیه ترفیه (ترقیة) علیهم اکثر مما یأخذ منهم، والضرر العائد الیهم بترک هذه

ناوبری کتاب