صفحه ۴۶

معاهده ؟ در همین فرض اگر چنین معاهده ای توسط حکومتی طاغوتی (غیر شرعی) امضا و تصویب شود و سپس حکومت دینی جایگزین آن حکومت گردد، چه حکمی دارد؟ آیا حکومت اسلامی باید مطابق قوانین بین المللی به آن معاهده پایبند باشد یا می‎تواند آن را (یا برخی از مواد آن را) نقض نماید؟ و اساسا آیا قاعده "نفی سبیل" بر اصل "لزوم وفای به عهود و عقود" حاکم یا وارد است یا خیر؟

جواب: اصولا یک حکومت دینی موظف است حتی المقدور احکام اسلامی را - که اکثریت مردم بر اساس عمل به آنها با حاکمیت بیعت کرده اند - به اجرا درآورد؛ اما اگر به خاطر شرایط خاص جهانی عمل به بعضی احکام شریعت مستلزم عوارض سوء و فوت مصالح مهمتری برای حاکمیت دینی یا مردم گردد موقتا باید اجرای آن تا زمان رسیدن و بازسازی شرایط مناسب برای اجرا متوقف شود.

در فرض سؤال چنانچه باقی ماندن بر معاهدات بین المللی مورد اشاره برای کیان حاکمیت دینی و عدم انزوای جهانی آن لازم باشد و خروج از آن از نظر قانون مستلزم عوارض منفی سیاسی یا اقتصادی غیر قابل اغماض شود، با توجه و رعایت مرجحات باب تزاحم اجرای بعضی احکام که منافات با هدف فوق دارد موقتا متوقف می‎گردد. و در فرض مذکور بین این که قبل از تشکیل حکومت دینی، حکومت طاغوتی در معاهدات بین المللی عضویت داشته است یا نه، فرقی وجود ندارد. از روایات دال بر این که حضرت امیر(ع) فرمود: هیچ حدی را در سرزمین دشمن بر کسی اجرا نمی کنم، می‎توان برای اصل مسأله استفاده نمود. در بعضی از این روایات عدم اجرای حد در

ناوبری کتاب